Ημερίδα Αντιδιαβούλευσης

ΘΕΣΕΙΣ ΟΜΙΛΗΤΩΝ ΑΝΤΙΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ 23-24.09.10

Fast Track τζόγος: πώς οι οικονομικοί τρομοκράτες αποτελειώνουν την Ελλάδα, του ΛΕΩΝΙΔΑ Χ. ΑΠΟΣΚΙΤΗ


Νόμιμος και «παράνομος» συμμοριτισμός, του ΔΗΜΗΤΡΗ ΙΑΤΡΟΠΟΥΛΟΥ


ΚΕ.Θ.Ε.Α.–ΑΛΦΑ Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων – Πρόγραμμα απεξάρτησης από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια, της ΘΕΑΝΟΥΣ ΚΑΡΑΜΕΤΣΟΥ


Μέριμνα Ζωής, του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΟΥΚΙΔΗ


Τζόγος – Τυχερά παιχνίδια του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΠΡΑΙΟΥ


Εισήγηση για τη διημερίδα της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών, του ΑΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗ


Καζινοποίηση: ο τζόγος θα θέσει την ελληνική κοινωνία σε κίνδυνο διάρρηξης του ιστού και της συνοχής της, του ΜΙΧΑΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ


Καζινοποίηση της κοινωνικής ζωής και δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΟΤΗ ΜΑΡΙΑ


Η πλήρης «καζινοποίηση» της ελληνικής οικονομίας, του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ


Ο τζόγος και η ηθική του ωφελιμισμού, του ΝΙΚΟΛΑΟΥ Α. ΜΠΙΝΙΑΡΗ


Έφηβοι και μαθητές στη δίνη του τζόγου, της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΝΙΚΗΤΑΡΑ


Καζινοποίηση της Ελλάδας, του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ


Κοινωνική Ψυχολογία, του ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ


Ηλεκτρονικά Παιχνίδια, του ΓΙΑΝΝΗ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ


Ιστορικό Πλαίσιο, του ΚΩΣΤΑ ΤΣΑΡΟΥΧΑ


Παιχνίδια διαπλοκής και τζόγου, του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΗ
Fast Track τζόγος: πώς οι οικονομικοί τρομοκράτες αποτελειώνουν την Ελλάδα

του ΛΕΩΝΙΔΑ Χ. ΑΠΟΣΚΙΤΗ

* Ο Λεωνίδας Χ. Αποσκίτης είναι διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Hellenic Nexus.

Το ανθρώπινο μέλλον και οι τρομακτικές του προοπτικές έχουν περιγραφεί σε δύο βιβλία: στο 1984 του Τζωρτζ Όργουελ (πρώτη έκδοση το 1949) και στο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος του Άλντους Χάξλεϋ (πρώτη έκδοση το 1932).

Τα δύο αυτά βιβλία ήταν πολύ πιο μπροστά από οποιονδήποτε άλλον εκείνη την εποχή, επειδή επικεντρώνονταν σε δύο διαφορετικές τεχνολογίες που θα εμφανιζόντουσαν στις επόμενες γενιές και θα διαμόρφωναν τον κόσμο. Το 1984 αναφερόταν σε αυτό που αποκαλούμε τεχνολογία των πληροφοριών: βασική στην επιτυχία της τεράστιας, ολοκληρωτικής αυτοκρατορίας ήταν μια συσκευή που αποκαλείτο τηλε-οθόνη, μια επίπεδη οθόνη, η οποία κάλυπτε όλο τον τοίχο και μπορούσε ταυτόχρονα να στέλνει και να λαμβάνει εικόνες από κάθε μεμονωμένο νοικοκυριό στον Μεγάλο Αδελφό.

Στον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο, αντίθετα με το 1984, το κακό δεν είναι τόσο φανερό επειδή κανένας δεν υποφέρει. Πραγματικά, πρόκειται για έναν κόσμο όπου ο καθένας παίρνει αυτό που θέλει. Όπως σημειώνει ένας από τους ήρωες, «Οι Ελεγκτές συνειδητοποίησαν ότι ο εξαναγκασμός δεν ήταν η καλύτερη μέθοδος», και ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε μάλλον να εκμαυλισθούν παρά να εξαναγκασθούν να ζήσουν σε μια πειθαρχημένη κοινωνία. Στον κόσμο αυτό υποτίθεται ότι έχουν καταργηθεί η αρρώστια και οι κοινωνικές συγκρούσεις, δεν υπάρχει καταπίεση, τρέλα, μοναξιά ή συναισθηματική ανησυχία, το σεξ είναι καλό και προσφέρεται ανά πάσα στιγμή. Υπάρχει ακόμα και υπουργείο που μεριμνά ώστε το χρονικό διάστημα μεταξύ της εμφάνισης μιας επιθυμίας και της ικανοποίησής της να είναι ελάχιστο.

Ο «πολύς» Φουκουγιάμα, στα βιβλία του έχει ισχυρισθεί ότι ο Χάξλεϋ ήταν πιο κοντά στην σημερινή πραγματικότητα, και μάλλον έχει δίκιο. Η «χούντα» της διαφθοράς και του εκμαυλισμού είναι πολύ χειρότερη και επικίνδυνη από την σκλαβιά της ωμής τυραννίας.

Η Ελλάδα σήμερα έχει γίνει το «πειραματόζωο» στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει η νεοταξική ελίτ εναντίον των ιστορικών εθνών και στην προσπάθειά της να μεταλλάξει την ανθρώπινη φύση με τα «ναρκωτικά» της κοινωνικής μηχανικής.

Η χώρα, μετά από 35 χρόνια κοινωνικής ειρήνης και σχετικής δημοκρατίας, είναι υπό νέα δουλεία. Το τυχοδιωκτικό «Μνημόνιο» είναι στην ουσία ένα κατοχικό σύμφωνο. Ένα εργαλείο πραγματικής γενοκτονίας. Διαμορφώθηκε ξεκάθαρα για την καταστροφή όχι μόνο της έννοιας, της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας, αλλά και της ίδιας της ύπαρξής της. Το ιμπεριαλιστικό νομισματικό σύστημα, που εκπροσωπεί το ΔΝΤ, ένα σύστημα κεντρικών τραπεζών, ιδιωτικών τραπεζών, χρηματοπιστωτικών αγορών και παγκόσμιων καρτέλ, είναι η κυρίαρχη δύναμη του πλανήτη. Στόχος τους, όπως φάνηκε από τότε που ο καπιταλισμός-καζίνο ξεσκεπάστηκε το 2007, είναι να καταστρέψουν τις παγκόσμιες οικονομίες, οργανώνοντας την μεγαλύτερη κλοπή του δημόσιου χρήματος στην ιστορία.

Στην Ελλάδα φαίνεται ότι η επιχείρηση αυτή στέφθηκε από επιτυχία. Το αποτέλεσμα είναι ένα κράτος που έχει στραφεί ενάντια στις υπαρξιακές ανάγκες του λαού του.

Καταστρέφοντας τα έθνη και δρομολογώντας έναν νέο τεχνοφεδουαρχικό Μεσαίωνα, οι Επικυρίαρχοι αποτελειώνουν την δημοκρατία και έχουν δρομολογήσει μια πρωτοφανή πλανητική απειλή για τον ίδιο τον πολιτισμό: παγκόσμια μαφιοζοποίηση, παγκόσμια νεο-δουλοκρατία, παγκόσμια διακυβέρνηση. Αυτή η ανάπτυξη είναι τόσο «πράσινη» όσο και η πράσινη τσόχα στα καζίνο.

Δεν είναι υπερβολική, ούτε «συνωμοσιολογική», η διαπίστωση ότι αυτές οι χρηματοπιστωτικές κινήσεις ήταν μέρος μιας συντονισμένης επίθεσης κατά της πολιτικής, πολιτιστικής, οικονομικής και ψυχολογικής οντότητας των ανεξάρτητων εθνών-κρατών, κατά την οποία επιστρατεύθηκαν όλες οι τεχνικές κοινωνικής μηχανικής, δουλεμένες επί αιώνες για την υποδούλωση των λαών.

Ο στόχος ήταν να μας αφήσουν άλαλους, σκοτώνοντας την δημιουργικότητα και την αισιοδοξία μας, ξεριζώνοντας τις υποδομές και την βιομηχανία μας, και κάνοντάς μας να ξεχάσουμε την κληρονομιά μας. Τέτοιες κινήσεις γίνονται αργά, δεκαετία την δεκαετία, γενηά τη γενηά, για να αποφύγουν να πυροδοτήσουν μια επανάσταση. Τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα τριών τουλάχιστον δεκαετιών.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, διαρθρώθηκε κατ’ αρχάς ο τραπεζικός μηχανισμός της σπαραγμένης από τον πόλεμο Ευρώπης, ως η βάση αυτού που θα φαινόταν σαν μια νέα παγκοσμιοποιημένη χρηματοπιστωτική υποδομή, αλλά που θα ήταν, στην πραγματικότητα, μια επιστροφή σε ένα, νέου τύπου, αυτοκρατορικό μοντέλο.

Με τις κινήσεις αυτές προς την κατάργηση της εθνικής κυριαρχίας, οι Επικυρίαρχοι άρχισαν την διαδικασία της οικοδόμησης ενός ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος χωρίς σύνορα.

Η εθνική τραπεζική νομοθεσία δεν ήταν το μόνο ρυθμιστικό εμπόδιο γι’ αυτή την παγκοσμιοποίηση. Υπήρχε επίσης το διεθνές σύστημα σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας που είχε επιβληθεί με την Συνθήκη Bretton Woods του 1944. Η επιβολή των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών ήταν ζωτικό στοιχείο στο σχέδιο του Ρούζβελτ να θέσει τέλος στην αποικιοκρατική εποχή, αφού αφαιρούσε μεγάλο μέρος της ιστορικής δυνατότητας της Αυτοκρατορίας να χειραγωγεί τα έθνη μέσω των νομισμάτων τους.

Όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Νίξον κατήργησε το Σύστημα Bretton Woods με την απεξάρτηση του δολλαρίου από τον χρυσό το 1971, άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και απελευθέρωσε τους κερδοσκόπους του χρήματος που είχε τόσο προσεκτικά «φυλακίσει στο μπουκάλι» ο Ρούζβελτ.

Η Οικονομία του Καζίνο

Ένα υπερεθνικό τραπεζικό καρτέλ εκμεταλλεύτηκε αυτή την αδυναμία του νομίσματος για να δρομολογήσει την παγκόσμια οικονομία-καζίνο.

Παρά τον τεράστιο πλούτο που αντιπροσώπευαν οι τράπεζες αυτές, από μόνες τους δεν είχαν τα απαιτούμενα κεφάλαια για τον μετασχηματισμό του πλανήτη, σύμφωνα με το σχέδιο. Μπορούσαν να προσφέρουν τα κεφάλαια εκκίνησης και να αυξήσουν την δύναμή τους μέσω του ελέγχου των χρημάτων των άλλων, ώστε να δημιουργήσουν τις αγορές και τους θεσμούς που ήταν απαραίτητοι για τον έλεγχο του κόσμου. Αυτή είναι η πηγή της σημερινής καταιγίδας των hedge funds (κεφάλαια υψηλού κινδύνου), των ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων (private equity funds) και των σχετικών οικονομικών «δεξαμενών».

Ο μεγαλοτραπεζίτης Jacob Rothschild αποκάλυψε ωμά την αποστολή του σχεδίου, σε μια ομιλία του το 1983, όταν καυχήθηκε ότι «δύο τύποι γιγαντιαίων φορέων, η εταιρεία παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και το σύνολο των εμπορικών τραπεζών με εμπειρία στο παγκόσμιο εμπόριο, μπορεί να συγχωνευθούν για να δημιουργήσουν ένα υπέρτατο, πανίσχυρο, πολυκέφαλο χρηματοπιστωτικό σύμπλεγμα». Για τον Ρότσιλντ, αυτό δεν ήταν πρόβλεψη, αλλά δήλωση των προθέσεών του.

Στη συνάντηση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ το 1968, στον Καναδά, η Αυτοκρατορία εγκαινίασε μια νέα φάση της επίθεσής της κατά της εθνικής κυριαρχίας, ξεκινώντας την δημιουργία ενός συστήματος πολυεθνικών καρτέλ με στόχο την αντικατάσταση της πολιτικής οντότητας των εθνών-κρατών στον πλανήτη.

Το σχήμα του νέου καρτέλ των Banksters παρουσιάστηκε από τον George W. Ball, μεγαλοτραπεζίτη της Lehman Brothers, κορυφαίο μέλος του αγγλο-αμερικανικού κατεστημένου και έναν εκ των επικεφαλής της Μπίλντερμπεργκ.

Η έννοια της παγκόσμιας εταιρείας πλασαρίστηκε ως φυσικό επακόλουθο της ανθρώπινης εξέλιξης, αλλά δεν ήταν σε καμία περίπτωση. Βασικά είναι μια επιστροφή στο ολιγαρχικό μοντέλο της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών και των προκατόχων της, συνδυασμένη με σύγχρονη ηλεκτρονική τεχνολογία, η οποία λειτουργεί μέσα στα πλαίσια της αγοράς. Σε ένα καθεστώς πολυεθνικής εταιρείας, η ισχύς της κάθε κυβέρνησης σφετερίζεται από τα ιδιωτικά οικονομικά και εταιρικά συμφέροντα, τα οποία χρησιμοποιούν την κυβέρνηση για να διατηρούν τον έλεγχο του λαού ενώ, την ίδια στιγμή, λεηλατούν χωρίς έλεος τον εθνικό πλούτο.

Οι φασιστικές διασυνδέσεις αυτού του διεθνούς καρτέλ των τραπεζών οδηγούσαν στο προηγούμενο πείραμα της Νέας Τάξης κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που, ευτυχώς για τον κόσμο, ο τότε εκλεκτός τους, Αδόλφος Χίτλερ, δεν κατάφερε να ολοκληρώσει.

Στην πορεία, μέσα σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον της «παγκοσμιοποίησης», όλο και νέες ιδιωτικές τράπεζες ενώνονταν με το καρτέλ, νέες χώρες έμπαιναν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γινόντουσαν παγκόσμιοι παίκτες.

Οι τράπεζες αυτές άπλωσαν τα πλοκάμια τους σε ολόκληρο τον κόσμο, ανατολικά στην Ανατολική Ευρώπη, την Ρωσσία και την Ασία, και δυτικά στην Αμερική. Μετασχηματίστηκαν από τοπικές τράπεζες σε συγκεκριμένες χώρες, σε ένα τεράστιο δίκτυο παγκόσμιων τραπεζών, που δεν έδιναν λόγο στον λαό της χώρας που ανήκαν, αλλά στο ιμπεριαλιστικό νομισματικό σύστημα.

Σε ένα υγιές και σωστά κανοναρχούμενο τραπεζικό σύστημα, οι εμπορικές τράπεζες πρέπει να είναι μηχανισμοί για την βοήθεια της ανάπτυξης των τοπικών και περιφερειακών οικονομικών. Η τράπεζα αναπτύσσεται όσο αναπτύσσεται η τοπική οικονομία, δίνοντας ένα νόμιμο επιτόκιο για την στήριξη και την ενίσχυση της ανάπτυξης αυτής.

Το ολιγαρχικό, όμως, μοντέλο της παγκοσμιοποίησης λειτουργεί με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο. Το δικό της τραπεζικό δίκτυο χρησιμοποιείται για να απομυζήσει το κεφάλαιο από το τοπικό επίπεδο και να το διοχετεύσει στις παγκόσμιες αγορές, όπου χρησιμοποιείται για να επηρεάσει, να χειραγωγήσει και να υποδουλώσει του λαούς του πλανήτη. Αυτές οι τράπεζες δεν στηρίζουν την βάση των πελατών τους, την λεηλατούν.

Η θέση αυτή γίνεται ξεκάθαρη αν εξετάσουμε τι έγινε. Ο καπιταλισμός-καζίνο, με το τεράστιο άνοιγμα των χρηματοπιστωτικών αγορών, δημιούργησε την μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική φούσκα στην ιστορία. Το παιχνίδι ήταν εξαιρετικά κερδοφόρο και η άνοδος του καπιταλισμού-καζίνο χρησιμοποιήθηκε ως απόδειξη ότι η οικονομία αναπτυσσόταν. Αλλά δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο, απλώς ο όγκος μεγάλωνε και ο ασθενής πέθαινε. Συνέρρεαν χρήματα από ολόκληρο τον κόσμο και τροφοδοτούσαν την μηχανή παραγώγων, αφήνοντας ψίχουλα για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Η υπόλοιπη οικονομία άρχισε να καταρρέει, με τρομερές συνέπειες για τους πολίτες.

Το παιχνίδι έσκασε το 2007. Υπό μία έννοια, πνίγηκε από την ίδια του την επιτυχία. Η λεηλασία έφθασε σε σημείο που η καταρρέουσα οικονομία δεν μπορούσε να την υποστηρίξει πλέον.

Η χώρα μας, ασθενής κρίκος στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, δεν αναπτύχθηκε με όρους πραγματικής οικονομίας ούτε μπόρεσε να αποφύγει την ουσιαστική χρεωκοπία.

Αυτή η ολιγομονοπωλιακή οικονομική πολιτική έφερε την καταστροφή της πραγματικής οικονομίας, της αγροτικής παραγωγής και του μικρομεσαίου επιχειρείν. Τα μεγάλα ποσά του χρέους, τα οποία έχουν πληρωθεί κατά 2,5 φορές στους διεθνείς κερδοσκόπους, μετά το ’90, οφείλονται στο ότι για τις όποιες επενδύσεις στην Ελλάδα δίνονται τριπλάσια ποσά απ’ ό,τι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε μια οικονομία που την λυμαίνονται οι τοκογλύφοι και οι κερδοσκόποι, που έχουν περιθωροποιηθεί οι παραγωγικές τάξεις μέσα από ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης «παροχής υπηρεσιών», μαζικού τουρισμού και φθηνών λαθροεισαγόμενων χεριών, το επόμενο βήμα, μετά τα φορομπηχτικά μέτρα, την αρπαγή των μισθών και των συντάξεων, είναι η «καζινοποίηση» όλης της χώρας.

Μετά τους «τροϊκανούς» έρχονται οι «καταριανοί». Οι εμίρηδες της «βρώμικης» ελπίδας, των καζίνων, των κουλοχέρηδων, του ιντερνετικού στοιχήματος, των στιγμιαίων λαχείων, του ηλεκτρονικού τζόγου. Αυτή είναι η «Πράσινη Ανάπτυξη» που μας υπόσχονται: «πράσινα άλογα» και πράσινες τσόχες.

Για την ολοκλήρωση της λεηλασίας της χώρας και την αδρανοποίηση των μαζών δεν αρκούν τα έκτακτα φορολογικά μέτρα, οι μειώσεις μισθών και συντάξεων. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση προχωρεί στην «Καζινοποίηση» της χώρας με την εγκατάσταση 50.000 VLTs, τους γνωστούς κουλοχέρηδες, και στη νομιμοποίηση του ιντερνετικού τζόγου. Αυτού που «μπαίνει μέσα στο σπίτι, που ασκείται με τεράστια φυσικότητα στην καθημερινότητα του ανθρώπου, που περιλαμβάνει από την νοικοκυρά έως τον ανήλικο». Αυτού που είναι «ο χειρότερα επικίνδυνος τζόγος», όπως άλλωστε δεν δίστασε να δηλώσει στην Βουλή και ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Π. Γερουλάνος. Οι Έλληνες πολίτες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν συνηγορούν σε ένα κυβερνητικό σχέδιο με αβέβαια οικονομικά αποτελέσματα, αλλά με εξασφαλισμένη την κοινωνική καταστροφή, όπως έδειξαν τα τελικά αποτελέσματα της μεγάλης ψηφοφορίας της sfedona.gr.

Άτομα από όλες τις ηλικίες και τα οικονομικά ή μορφωτικά στρώματα ωθούνται να «ρεφάρουν» τα χαμένα από την οικονομική τρομοκρατία που ασκείται σε βάρος τους.

Τα καθεστωτικά ΜΜΕ μπορεί να χαίρονται γιατί από την αύξηση του τζόγου προσβλέπουν και σε περισσότερες διαφημίσεις από τις σχετικές εταιρείες, αλλά η ελληνική κοινωνία απορεί γιατί αντί για 50.000 υπολογιστές στα σχολεία ανακοινώνεται η εγκατάσταση 50.000 τερματικών τυχερών παιχνιδιών.

Μαζί με την καζινοποίηση και την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, έρχεται φυσικά και η μαφιοποίηση της χώρας με τις κάθε είδους παράπλευρες «βιομηχανίες» της διασκέδασης τύπου Λας Βέγκας, που ακολουθούν τους ναούς του τζόγου, το παραπέρα «σπρώξιμο» των ναρκωτικών, αφού και ο τζόγος ως κοινωνικό ναρκωτικό διοχετεύεται στις μάζες και την νεολαία.

Η Ελλάδα, μέσα από την νεοταξική «πολυπολιτισμικότητα», την οικονομική υποταγή στο ΔΝΤ και την «καζινοποίηση» μετατρέπεται από ελληνική χώρα σε έναν Hel-las Vegas απρόσωπο χώρο.

Η ελληνική κοινωνία έχει ήδη χάσει πολλά και, αν μείνει παθητική, θα τα χάσει όλα. Θα γίνουμε μειοψηφία στον τόπο μας, ισόβιοι σκλάβοι των πολυεθνικών συμφερόντων και των διάφορων καρτέλ. Σε λίγο θα χρειαζόμαστε διαβατήριο για να πάμε όχι μόνο στην Θράκη, ή την «Νέα Μακεδονία», αλλά και στο «Αραβο-Ελληνικό» των Αθηνών, που θα το ελέγχουν οι εισαγόμενοι «προστάτες» των καζίνων και οι μπράβοι των εμίρηδων.

Είναι ενθαρρυντικό, πάντως, ότι παρ’ όλη την γενικευμένη επίθεση που δέχεται η χώρα μας από το μεγάλο κεφάλαιο, παρόλη τη συντονισμένη αρνητική προπαγάνδα από τα καθεστωτικά ΜΜΕ με στόχο την ενοχοποίηση και παθητικοποίηση των πολιτών, ένα σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 77–86%, σύμφωνα με την έρευνα της VPRC, αντιδρά στην επιβολή του τζόγου ως τρόπου ζωής του Έλληνα και αντιτίθεται στις κυβερνητικές αποφάσεις για νέα αφαίμαξη της κοινωνίας.

Αν θέλουμε πραγματικά να «ρεφάρουμε» και να πάρουμε την πατρίδα μας πίσω, αυτό θα γίνει μόνο με ένα παλλαϊκό κίνημα, ένα κοινωνικό και πατριωτικό μέτωπο ανασύνταξης και ρήξης με την ντόπια νομενκλατούρα και το σύστημα του εκμαυλισμού και της υποταγής στις εντολές των Βρυξελλών και του ΔΝΤ.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

Νόμιμος και «παράνομος» συμμοριτισμός

του ΔΗΜΗΤΡΗ ΙΑΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

* Ο Δημήτρης Ιατρόπουλος είναι ποιητής και χρονογράφος.

Κυρίες και Κύριοι, βρίσκομαι απόψε εδώ, σ’ αυτή την Ανοιχτή

Μια άλλη ιδιότητα που μ έφερε εδώ, είναι αυτή του Δημοσιογράφου. Όχι των δελτίων των καναλιών όπως ξέρετε, αλλά του ευρύτερου χώρου του Αυτόνομου Λόγου, στο βαθμό που ακόμα μας επιτρέπουν οι συνθήκες να τον υπηρετούμε. Έχουμε απόψε μαζί μας εξ’ άλλου, και διαλεχτούς μου συνάδελφους, μαχητές και γνώστες των συμβάντων αλλά και των τεκταινόμενων τόσο στο κέλυφος όσο και στη σάρκα του Κοινωνικού Ιστού. Και είμαστε ξέρετε, απ’ αυτούς που πριν σταυρώσουν, διασταυρώνουν! Που πριν χρεώσουν, αυτοχρεώνονται, και πριν πιστώσουν, διαπιστώνουν…

Και η τελευταία ιδιότητα που με παρατάσσει ενώπιόν σας, είναι αυτή του Ποιητή. Μ’ αυτήν όμως, δεν ήρθα για να εισπράξω όπως με τις άλλες, αλλά για να προσφέρω. Διότι θεωρώ τον Ποιητή, κοινωνικό μοχλό σωτηρίας της αλήθειας σε περιόδους εθνικών κρίσεων. Υπηρέτη των μύθων του συλλογικού ασυνειδήτου και υπερβατικό εκφραστή των αναγκών του συλλογικού συνειδητού.

Κυρίες και Κύριοι, προσωπικά διαπιστώνω, ότι η πατρίδα μου, τους τελευταίους μήνες, δεν εκπροσωπείται πλέον από το επισήμως δηλωθέν Πολίτευμα της Χώρας, δηλαδή την Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Ό,τι το Σύνταγμα της χώρας έχει καταπατηθεί, στραγγαλιστεί και ουσιαστικά ακυρωθεί. Και ότι η Εδαφική Ακεραιότητα, η Εθνική Κυριαρχία, η Εθνική Ανεξαρτησία, η Κοινωνική Δικαιοσύνη και οι τρείς πυλώνες της Δημοκρατίας, η Ισονομία, η Ισοπολιτεία και η Ισηγορία, έχουν κατακρημνιστεί, από το ίδιο το Βουλευτήριό της, παρουσία όλων των πολιτικών παρατάξεων,δυστυχώς.

Ως εκ τούτου, και επειδή οι Λέξεις παίζουν τεράστιο ρόλο στο ιστορικό διασυνεχές αυτής της χώρας, είμαι υποχρεωμένος για να σας απαλλάξω, από πιθανές σημειολογικές τύψεις, (αφού όλοι μας, Κυβέρνηση, Αντιπολίτευση και Πολίτες, ξέρουμε καθαρά πλέον τι συμβαίνει στον τόπο μας τον τελευταίο χρόνο), να κάνω εγώ απόψε εδώ, για λογαριασμό σας, την αναγκαία υπέρβαση που είπαμε πως είναι η δουλειά του Ποιητή σε δίσεχτα χρόνια.

Διότι διαπράττουμε την Ύβρη στην αρχαιοελληνική της μοιραία σημασία, όταν μιλάμε ακόμη για Ελληνική Δημοκρατία και Βουλή των Ελλήνων ως θεσμό εκπροσωπούντα τους Έλληνες Πολίτες.  

Το πολίτευμα λοιπόν που υφιστάμεθα Κυρίες και Κύριοι πλέον, είναι η Επιτροπευόμενη Κατοχική Φεουδαρχία. Καινούριο ως πολιτικό λογότυπο, παμπάλαιο όμως, ως εξουσιαστική πρακτική..

Έγινε η Δεύτερη ΄Αλωση της πατρίδας, οι Ξένοι Κατακτητές κυβερνούν με Συμβούλους, Τοποτηρητές και Παρατηρητές. ΄Έχουν ιδιοτελώς παρέμβει στο αποτέλεσμα της πρόσφατης ετυμηγορίας του Ελληνικού λαού, την οποία εντέχνως οδήγησαν εκεί που ήθελαν, με την επιστημονική πλύση εγκεφάλου και τον υπόγειο τρόμο, καίγοντας και τρομοκρατώντας τα τελευταία χρόνια τη χώρα και το λαό της.

Έχουν (κατ’ αυτούς..) διορίσει «Πρωθυπουργεύοντα Υπάλληλο» που οι κινήσεις και οι συμπεριφορές τους ανοιχτά υπαινίσσονται, ότι ήταν από χρόνια επιλεγμένος γι αυτή τη δουλειά και σ αυτή την περίοδο.

Ακολούθως, (όπως οι ίδιοι πάντοτε απροκάλυπτα δείχνουν) διορίστηκαν οι κατώτερης βαθμίδας Υπάλληλοι, ως Υπουργεύοντες.

Η δύναμη εξουσίας που ελέγχει τη χώρα και διαχειρίζεται πλέον το έδαφος, την περιουσία, αλλά και τους ανθρώπινους πόρους της, μπορεί να δηλωθεί με τα αρχικά Ταυ-Ταυ,(Τ.Τ.): Τοκογλύφοι Τραπεζίτες, της Παγκόσμιας Εταιρίας φυσικά με τα εδώ τσιράκια τους.

Εγώ λοιπόν τους Υπαλλήλους αυτούς, θα τους αποκαλώ από τώρα και μετά έτσι, γιατί κάποιος όπως είπαμε πρέπει να αποσύρει την Ύβρη, δίχως αυτό να σημαίνει ότι εσείς, ονομάζοντάς τους με τους συνήθεις ορισμούς όπως εδώ και πολλά χρόνια, την διαπράττετε πλέον.

Αφού συναποφασίσαμε νομίζω, ότι το κάνω εγώ για όλους μας. Με το συνακόλουθο πιθανό προσωπικό ρίσκο. Και με τιμά ξεχωριστά η δικαιοδοσία που μου αναγνωρίζετε, όπως το διακρίνω κιόλας μέσα στα ελληνικά σας μάτια.

Εξ άλλου, ο Ποιητής σε τέτοιες εποχές, τι περισσότερο από ένας τραγικός κλόουν μπορεί να είναι, άραγε..Που πίσω απ το ζωγραφιστό χαμόγελο, κρύβει ένα δάκρυ. Δάκρυ γιατί οι όμοιοί του, σ’ αυτή την χώρα, αυτή την εποχή, σιωπούν!

Τελευταίος των τελευταίων εγώ, βλέπω όλους τους σημαντικότερους από μένα πρεσβύτερους και νεότερους ομοτέχνους μου να το έχουν κυριολεκτικά βουλώσει! Δεν ακούγεται κιχ! Καμιά και κανένας! Είναι κι αυτοί, σε πνευματικό επίπεδο, ‘Ένοχοι Εσχάτης Προδοσίας! Αιδώς γαρ!

Τους αναγγέλλω και από αυτό εδώ το αποψινό βήμα, ότι στο πλήρωμα του χρόνου θα βρεθούν μπροστά σε μια Νέα Γενιά που θα κλείσει τους λογαριασμούς αυτής της εποχής. Και θα τους δικάσει ενώπιον της Ιστορίας.

Κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να κλέψει τη ζωή στο ζύγι και την Ιστορία στα ζάρια. Κι αλίμονο σ όποιον, ζαλισμένο απ τη χάρτινη εξουσία του πρόσκαιρου φαβοριτισμού, πιστέψει κάτι τέτοιο!

Ως προς το αποψινό μας δρώμενο τώρα, όλοι γνωρίζετε, ο Υπουργεύων Υπάλληλος των Τ.Τ. επί των Οικονομικών, θα προωθήσει ως Ψευδονόμο του Κατοχικού Κράτους, την ιστορία αυτή με τα «φρουτάκια», αφού οι έρευνες που κάνουν συνέχεια οι Τ.Τ., τους δίνουν την ελπίδα να αρπάξουν από το δύσμοιρο λαό μας κι άλλους έμμεσους φόρους.

Από ένα λαό, όπως τον καταντήσανε τις τελευταίες δεκαετίες, στη συντριπτική του πλειοψηφία με τραυματισμένη γλώσσα και υπνώττουσα εθνική συνείδηση, εξαρτημένο απ τα τηλεριάλιτι, βουλιαγμένο στο λάιφ στάιλ των τέως πιστωτικών καρτών, μποτιλιαρισμένο στην έλλειψη κοινωνικής συνοχής, ωχαδερφιστή και λάτρη του διαίρει και βασίλευε και επίσημο ρουφιάνο με την προτροπή του κράτους.

Που είναι έτοιμος να αντικαταστήσει ψυχολογικά την οικονομική αφαίμαξη που του κάνουν οι Τ.Τ. (με τα ντόπια και τα εισαγόμενα πιόνια τους), με την «ελπίδα» του Τζόγου.

 Θα ακούσουμε πολλά από τους Υπαλλήλους της Κατοχικής Εξουσίας, κυρίως για τον «παράνομο τζόγο», που εξ αντιδιαστολής προϋποθέτει όμως το.. «νόμιμο τζόγο»! Οποία εξευτελισμένη χώρα καταντήσαμε! Απ τη μια ο κρατικός ληστής, απ την άλλη ο λαϊκός τζογαδόρος και στη μέση ο πολίτης!

Που οφείλει να ρουφιανέψει πλέον τον υπόγειο λεσχειάρχη που του τα παίρνει λίγα (και νόμιμα!) με τη γκανιότα, στον επίσημο τοκογλύφο που θα του πάρει και τα ρέστα του για πάρτη του, με τα σοφά επεξεργασμένα από ειδικούς ψυχολόγους των παιγνίων, «φρουτάκια».

Γιατί μόλις πιάσει ένα συνδυασμό ο παίκτης και σκάσουνε τα κέρματα μπροστά του, αρχίζει και ξαναπαίζει μανιακά, ξεχνώντας τη χρηματική αξία του πρόσκαιρου κέρδους, αιχμαλωτισμένος στη διαδρομή του παιχνιδιού, τον ενδιαφέρει περισσότερο να κερδίσει το συνδυασμό κι όχι χρήματα. Τα χρήματα τα «χρησιμοποιεί» μονάχα, μέχρι να του τελειώσουνε..Γιατί είναι μεν τα δικά του χρήματα, αλλά αυτό θα το πάει χαμπάρι μόνο όταν θα φύγει απ το μηχάνημα.. Και θα ξαναπάει εκεί, και πάλι και πάλι, και καμιά φορά όταν τελειώσουν όλα τα διαθέσιμα, θα ψάξει για έναν ψυχίατρο της προκοπής ή σε κάποιες περιπτώσεις για μια θέση σ ένα νεκροταφείο αυτοκτονώντας και σωματικά πλέον…

Όμως ποιος θα νοιαστεί γι αυτόν, τον χρειάζονται ως θύμα μονάχα. Εδώ παίζονται λεφτά, πολλά λεφτά. Ο Θάνατός σου η Ζωή μου, αυτό σημαίνει Κρατικός Τζόγος.

Γιατί τα λεφτά του «Νόμιμου Κρατικού τζόγου» πάνε (το ξέρουμε πια) κι αυτά σε μια χούφτα νταβατζήδες ενώ τα λεφτά του «παράνομου» ξαναγυρνάνε… στην κοινωνία! Σήμερα έχασα εγώ και κέρδισες εσύ, θα αγοράσεις καλύτερο αυτοκίνητο, μπορεί να πας κι ένα ταξιδάκι, αύριο θα κερδίσω εγώ και θα πάω εγώ το ταξιδάκι και θα ζήσουν και τα μαγαζιά που φιλοξενούν την πράσινη κουβέρτα, θα βγάλουν κι οι πουτανίτσες δύο δεκάρες, θα δουλέψουν κι οι κράχτες κι οι μονταδόροι και οι αητοί, και τα παιδιά της πιάτσας, και τα παιδιά στα μπουζουκομάγαζα, όλοι θα ζήσουνε κι από λίγο, στην κοινωνία του παράνομου τζόγου.

Ενώ στον «νόμιμο», ποιος με σιγουρεύει ότι τα νούμερα που σκάνε στις κληρώσεις μετά από τα μεγάλα τζακ ποτ, είναι πάντοτε γνήσια; Μήπως, χρόνια τώρα τα αρπάζουνε οι σχετικοί κι ο λαός πληρώνει δίχως να παίρνει χαμπάρι το δούλεμα; Λέω μήπως, είναι άλλοι εδώ περισσότερο γνώστες του κρατικού περιθωριακού συμμοριτισμού να μας πούνε τη γνώμη τους και πάνω σ’ αυτό… Γιατί εδώ που φτάσαμε πια, κανείς δεν είναι σίγουρος για τίποτε και για κανέναν.

Κυρίες και Κύριοι λοιπόν, ας διδαχτούμε απ’ τους διαλεχτούς μου παρακαθήμενους τις λεπτομέρειες της καινούριας αυτής μπλόφας των Τ.Τ. και των Υπαλλήλων τους, καθώς και τις προτάσεις που προσμένω να ακουστούν, και που θα συμβάλουν στο ποσοστό του αποψινού θεματολογίου κι αυτές στο μεγάλο, κεντρικό, υπαρξιακό ερώτημα του λαού μας:

«Και τώρα, εμείς, τι κάνουμε;»

Σας ευχαριστώ για την τιμητική φιλοξενία και την ευγενική σας ακρόαση.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010 


ΚΕ.Θ.Ε.Α.–ΑΛΦΑ Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων – Πρόγραμμα απεξάρτησης από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια


της ΘΕΑΝΟΥΣ ΚΑΡΑΜΕΤΣΟΥ


* Ψυχολόγος, αναπληρώτρια υπεύθυνη Προγράμματος Απεξάρτησης από το Αλκοόλ και τα Τυχερά Παιχνίδιου (ΚΕΘΕΑ–ΑΛΦΑ)

Το ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ, έχει έδρα την Αθήνα και απευθύνεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια («νόμιμες εξαρτήσεις»).
Παρέχει εξατομικευμένη θεραπεία σε εξωτερική βάση. Το άτομο καλείται να αντιμετωπίσει την κατάχρηση ή την εξάρτηση και τα απορρέοντα προβλήματα χωρίς να απομακρυνθεί από το οικογενειακό και επαγγελματικό του περιβάλλον. Η παροχή των υπηρεσιών είναι δωρεάν, δεν παρέχονται κανενός είδους υποκατάστατα και τηρείται το απόρρητο διαφυλάσσοντας την ανωνυμία.
Ουσιαστικό ρόλο παίζει η συμβολή του στενού φιλικού και οικογενειακού περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό, το πρόγραμμα προσφέρει παράλληλα και οικογενειακή υποστήριξη. Μπορούν να απευθυνθούν και οι οικογένειες των οποίων το εμπλεκόμενο με το αλκοόλ ή τα τυχερά παιχνίδια άτομο δεν έχει το ίδιο αποφασίσει να προσεγγίσει τις θεραπευτικές υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα οι κύριοι στόχοι του ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ ως προς την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια είναι:


• Σταδιακή μείωση της εμμονικής ενασχόλησης με τον τζόγο με απώτερο στόχο την αποχή
• Υποστήριξη του ατόμου και της οικογένειάς του και αποκατάσταση των οικογενειακών, κοινωνικών σχέσεων
• Αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής και σωματικής υγείας
• Αντιμετώπιση των παραβατικών συμπεριφορών
• Πρόληψη της υποτροπής
• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας γύρω από τις «νόμιμες εξαρτήσεις».


Το ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2003 και μέχρι σήμερα έχουν λάβει υπηρεσίες για την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια:
• 352 άτομα που ζήτησαν βοήθεια οι ίδιοι, και
• 361 συγγενείς ατόμων με πρόβλημα με τα τυχερά παιχνίδια.


Τα αιτήματα για βοήθεια και η προσέλευση ατόμων με προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια και των συγγενών τους παρουσιάζουν συνεχή αυξητική τάση.
Η νομιμοποίηση και επέκταση του τζόγου πιστεύουμε ότι:
• Θα διευκολύνει την εξάπλωση άρα και την πρόσβαση σε χώρους ενασχόλησης τυχερών παιχνιδιών. Η προσβασιμότητα αποτελεί βασικό ενισχυτικό παράγοντα της προβληματικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια. (Pathological Gambling, J.E.Grant, M.N. Potenza, 2004)
• Τα μέτρα αυτοπροστασίας ή αυτοπεριορισμού είναι δύσκολο να αποδώσουν καθώς βασικό χαρακτηριστικό της παθολογικής εξάρτησης από τα τυχερά παιχνίδια θεωρείται η αδυναμία του ατόμου να αντισταθεί στην παρόρμησή του. (Μάνος, 1999).
• Θα επιτείνει πιθανά τις επιπτώσεις που επιφέρει η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια όπως
-κίνδυνο εθισμού,
-οικογενειακή δυσλειτουργία και ενδοοικογενειακή βία,
-τζόγο σε εφήβους και νέους ενήλικες,
-χρήση αλκοόλ και παράνομων ουσιών,
-ψυχιατρικές διαταραχές (αυτοκτονικούς ιδεασμούς),
-σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις όπως χρεοκοπία, ανεργία, και
-παραβατικές συμπεριφορές
(Pathological Gambling, J.E.Grant,M.N. Potenza, 2004)
• Πιθανόν να έχουμε αύξηση του ποσοστού των εφήβων που θα αναπτύξουν εξαρτητική συμπεριφορά από τα τυχερά παιχνίδια. Σύμφωνα με στοιχεία του προγράμματός μας από τους θεραπευόμενους, προκύπτει ότι μέχρι την ηλικία των 18 ετών είχαν αναπτύξει εξαρτητική συμπεριφορά κατά ποσοστό 15% (Τμήμα Έρευνας ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ, 2010)
• Οι επιπτώσεις που επιφέρει η προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια θα ενταθούν τόσο σε ατομικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο. Γνωρίζουμε ότι οι συνέπειες αφορούν την ψυχολογική λειτουργία του ατόμου, την επαγγελματική και κοινωνική του ζωή, την οικονομική του κατάσταση αλλά σχετίζονται άμεσα και με την οικογενειακή λειτουργία.
• Η οικονομική κρίση και τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα, θα καλλιεργήσουν εντονότερα εσφαλμένες προσδοκίες για την απόκτηση «εύκολου και γρήγορου χρήματος», που αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της προβληματικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια (A. Blaszczynski, 2003).

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010
 
 
Μέριμνα Ζωής
 
του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΟΥΚΙΔΗ
 
* Κοινωνιολόγος, συνεργάτης της ΜΚΟ «Μέριμνα Ζωής»

Αρχικά, θα θέλαμε να χαιρετήσουμε την Κίνηση Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών και να σας ευχαριστήσουμε σαν Μέριμνα Ζωής ΜΚΟ για αυτό το κάλεσμα.
Προτού αναφερθούμε στη θέση της Μέριμνα Ζωής ΜΚΟ για το πρόβλημα του τζόγου, θα πούμε δυο λόγια για μας. Δραστηριοποιούμαστε την τελευταία 10ετία σε πανελλαδικό δίκτυο στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη ατόμων και οικογενειών με προβλήματα εξαρτήσεων. Τα τελευταία χρόνια και από στοιχεία της Μέριμνα Ζωής Μ.Κ.Ο καταδεικνύεται μια τάση για αύξηση άλλων μορφών εξαρτήσεων, πέρα των γνωστών, ψυχοτρόπων ουσιών και αλκοόλ, που σχετίζονται κυρίως με την τεχνολογία. Αυτοί οι τεχνολογικοί εθισμοί (ας μας επιτραπεί ο νεολογισμός) αφορούν τη σχέση του ατόμου με το διαδίκτυο, το κινητό τηλέφωνο και κάθε μορφή τζόγου σε ηλεκτρονική μορφή. Είναι χαρακτηριστικό πως στη Μέριμνα Ζωής ΜΚΟ απευθύνονται άτομα για ψυχολογική και συμβουλευτική υποστήριξη, έχοντας θεραπευτικό αίτημα διακοπής κάποιας ουσίας (αυτό συμβαίνει συνήθως με το αλκοόλ), ενώ παράλληλα έχουν συμπτωματολογία παθολογικού τζόγου [1], η οποία όμως δεν είναι αναγνωρίσιμη ούτε από τους ίδιους, ούτε τους οικείους τους.
Επίσης δεν είναι λίγες οι φορές όπου στο στενό οικογενειακό περιβάλλον κάποιου χρήστη υπάρχει ένας γονιός με ροπή στο παθολογικό τζόγο.
Παρατηρούμε λοιπόν μια αύξηση των εξαρτητικών συμπεριφορών που δεν σχετίζονται με κάποια ψυχοτρόπα ουσία αλλά λειτουργούν στον εγκέφαλο πάνω στους ίδιους μηχανισμούς θετικής και αρνητικής ανταμοιβής [2].
Η παθολογική ενασχόληση με το διαδίκτυο, το κινητό τηλέφωνο και τα τυχερά παιχνίδια (διαδικτυακά ή μη έχουν τα ίδια αποτελέσματα) αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία εθισμού χωρίς τη διαμεσολάβηση ουσιών. Οι τροποποιητές της ανθρώπινης συμπεριφοράς δεν είναι πλέον μια χημική ή φυσική ουσία. Από τη «σχέση» του ατόμου με αυτού του είδους τη τεχνολογία ή με τα τυχερά παιχνίδια προκύπτουν δυσλειτουργικές συμπεριφορές και καταστάσεις τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τους γύρω του.
Η θέση της Μέριμνα Ζωής ΜΚΟ ήταν και είναι αντίθετη σε κάθε είδους εξάρτηση. Οι βλαπτικές συνέπειες του τζόγου σε όλα τα πεδία της ζωής ενός ατόμου είναι γνωστές και τα επιχειρήματα ενάντια στη νομιμοποίηση εξίσου πολλά. Εμείς αυτό που θέλουμε να επισημάνουμε με αφορμή αυτή τη σημερινή αντιδιαβούλευση είναι τη λογική που κρύβεται πίσω από τη διάδοση και νομιμοποίηση ενός ζητήματος όπως είναι τα τυχερά παιχνίδια. Και αναφερόμαστε στο θέμα ως ζήτημα και όχι ως πρόβλημα, επειδή με αυτό τον τρόπο φαίνεται να το αντιλαμβάνεται και να το θέτει η πολιτεία. Το πρόβλημα προϋποθέτει λύσεις έστω και προσωρινές. Προϋποθέτει ειλικρινή κοινωνικό διάλογο, με προοπτική και στρατηγική μόνιμης διευθέτησης. Το ζήτημα, από την άλλη μεριά, είναι ευκολότερα διαχειρίσημο, δεν ενέχει μεγάλη κοινωνική βαρύτητα με αποτέλεσμα να γίνεται προσπάθεια να νομιμοποιείται η όποια κυβερνητική απόφαση ευκολότερα στη συνείδηση του πολίτη.
Σε μια ιστορική περίοδο για την Ελλάδα όπως η σημερινή, όπου η αμφισβήτηση θεσμών και αξιών και η ηθική απαξίωση πολιτικών προσώπων γενικεύεται, μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί μια τέτοια πρωτοβουλία από τη μεριά του κράτους. Το επιχείρημα για είσπραξη εσόδων θα είχε νόημα αν υπήρχε κοινωνικό ισοζύγιο των αρνητικών συνεπειών πάλι σε χρήμα και αν φυσικά μπορούσε αυτό να αποτιμηθεί τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα
Για εμάς το θέμα των τυχερών παιχνιδιών δεν είναι αποκομμένο από την υπόλοιπη πολιτική διαχείριση που αφορά τον χώρο των εξαρτήσεων. Από τα μέχρι σήμερα μέτρα και τις εξαγγελίες, σχηματικά θα λέγαμε πως δύο είναι οι άξονες αυτής της πολιτικής : α) ο πρώτος αφορά το οικονομικό σκέλος και β) ο δεύτερος σχετίζεται με μια λογική συντήρησης των εξαρτήσεων.
Συνοπτικά να πούμε πως σε σχέση με την οικονομική διάσταση του θέματος η επιθυμία της Ελληνικής πολιτείας για είσπραξη εσόδων από τη πίτα του μαύρου χρήματος λέγεται πως ενέπνευσε, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο. Αντίστοιχα, στον υπόλοιπο χώρο των εξαρτήσεων υπάρχει η τάση για περικοπή χρηματοδότησης [3] και σύμπτυξης των υπάρχουσων υπηρεσιών [4]. Θα μπορούσε κάποιος να αντιτάξει το επιχείρημα πως λόγω οικονομικής συγκυρίας έπρεπε να παρθούν και σε αυτό το χώρο ανάλογα μέτρα. Πως όμως μετριέται η μείωση και ο «εξορθολογισμός» των δαπανών σε ένα κατεξοχήν κοινωνικό αγαθό όπως είναι η υγεία (ψυχική και σωματική); Ποιοι δείκτες χρησιμοποιούνται όταν τα αποτελέσματα, κοινωνικά και οικονομικά θα είναι πολλαπλάσια αρνητικά τα επόμενα χρόνια;
 Στον δεύτερο άξονα κυριαρχεί η λογική της συντήρησης των προβλημάτων. Είναι χαρακτηριστικό, πως σε κάθε πολιτική εξαγγελία για παράδειγμα για τα ναρκωτικά γίνεται αναφορά στη μείωση της λίστας αναμονής για μεθαδόνη. Σαν να μην υπάρχουν άλλες (κρατικές η μη κρατικές) θεραπευτικές δομές, λες και αν αύριο έπαιρναν όλοι υποκατάστατα θα σταμάταγε η διακίνηση ουσιών και η εγκληματικότητα.
Στο θέμα του τζόγου είναι αυτονόητο (τουλάχιστον για το μεγαλύτερο κομμάτι των Ελλήνων όπως καταδεικνύεται και στην έρευνα της VPRC)πως η νομιμοποίηση του, που σημαίνει μεγαλύτερη προσφορά και διαθεσιμότητα, ανεξάρτητα της κυβερνητικής εξαγγελίας για προστασία των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, θα επιφέρει αύξηση των παικτών και το χειρότερο ίσως όλων είναι εξοικείωση των παιδιών με τα τυχερά παιχνίδια και τη κουλτούρα του τζόγου που θα αναπτύξουν. Αυτή η κουλτούρα του τυχαίου, του εύκολου χρήματος και της «αρπαχτής» μπορεί μεν να αποτελεί κουλτούρα της κυρίαρχης πολιτικής ζωής στη χώρα μας, παράλληλα όμως μπορεί να αποτελέσει εργαλείο χειραγώγησης των πολιτών.
Ο αντίλογος εδώ περνάει από τη στενωπό της κρατικής διαχείρισης. Με άλλα λόγια η κρατική διαχείριση δεν εγγυάται περιορισμό του φαινομένου. Όπως συμβαίνει και με τις ουσίες που διανέμονται από το κράτος όπου δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που να αποδεικνύουν πως η πλατιά εφαρμογή προγραμμάτων υποκατάστασης με σκοπό την επικαλούμενη «μείωση της βλάβης» στην Ελληνική κοινωνία λειτούργησε και είχε αποτελέσματα. Ούτε από την άλλη μεριά η νομιμοποίηση των τυχερών παιχνιδιών και ο μερικός έλεγχος από το κράτος θα αποκλείσει τον παράνομο τζόγο και τις συνέπειες, νόμιμου και παράνομου, στη κοινωνία.
Σε κάθε μορφή εξάρτησης, ανεξάρτητα προδιάθεσης, υπάρχουν συνθήκες που αποτρέπουν από το γίνει κάποιος εξαρτημένος και συνθήκες που επιτρέπουν να γίνει εξαρτημένος. Οι διαθέσιμες μορφές τζόγου και η νομιμοποίηση τους, καθώς και η εξοικείωση που θα υπάρξει με τη κουλτούρα του τζόγου θα λειτουργήσουν επιβαρυντικά προς την κατεύθυνση της αύξησης παθολογικών παιχτών. Οι συνέπειες θα είναι αποδιοργανωτικές για το άτομο, την οικογένεια του και γενικότερα τον κοινωνικό ιστό.
Τελικά, έχει ενδιαφέρον να αναλογιστούμε ποιες προτεραιότητες βάζει η κοινωνία μας διαμέσου πάντα της πολιτείας. Με τι μονάδες μετριούνται τα καλά των νομοσχεδίων ή των θεσμών και αν τελικά θεσμοποιούνται συμπεριφορές, όπως η νομιμοποίηση του τζόγου, μήπως το θεμιτό αποτέλεσμα είναι ένας εκτεταμένος κοινωνικός έλεγχος μέσω της αποδιοργάνωσης του ατόμου, που θα πάρει τη μορφή αδιαφορίας και μη συμμετοχής των πολιτών στα κοινά;
Εμείς σαν φορέας, δηλώνουμε κοινωνοί σε αυτή τη Κίνηση των Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών και θα χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας για να προβάλουμε τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η Νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.

Υποσημειώσεις:
[1] Στο διαγνωστικό σύστημα DSM IV έχουν οριστεί συγκεκριμένα κριτήρια με βάση τα οποία ορίζεται η παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια. Α. Επίμονη και επαναλαμβανόμενη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά παιξίματος, όπως φαίνεται από 5 (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα: 1.Είναι απορροφημένος από τον τζόγο (με το να επαναβιώνει π.χ. παλιές εμπειρίες σχετικές με τζόγο, με το να δυσχεραίνει ή να σχεδιάζει το επόμενο εγχείρημα, ή με το να σκέφτεται τρόπους να κερδίσει χρήματα για να παίξει). 2.Θέλει να παίζει όλο με μεγαλύτερα χρηματικά ποσά ώστε να επιτύχει επιθυμητή διέγερση. 3.Έχει επανειλημμένες ανεπιτυχείς προσπάθειες, ώστε να ελέγξει ή να διακόψει τον τζόγο. 4.Είναι ανήσυχος ή ευερέθιστος όταν επιχειρεί να ελέγξει ή να διακόψει τον τζόγο. 5. Παίζει με σκοπό να δραπετεύσει από τα προβλήματα ή να ανακουφιστεί από τη δυσφορική διάθεση (π.χ. συναισθήματα αβοήθητου, ενοχής, άγχους, κατάθλιψης). 6.Μετά από απώλεια χρημάτων επιστρέφει συχνά κάποια άλλη μέρα για να κερδίσει τα χαμένα. 7. Ψεύδεται στην οικογένεια του, το θεραπευτή ή άλλους, όσον αφορά το μέγεθος εμπλοκής του στο τζόγο. 8. Έχει διαπράξει παρανομίες, όπως πλαστογραφία, απάτη, κλοπή, κατάχρηση, για να τα διαθέσει στον τζόγο. 9. Έχει διακινδυνεύσει ή χάσει κάποια σημαντική σχέση, δουλειά ή μόρφωση, ή προοπτικές καριέρας εξαιτίας του τζόγου. 10. Στηρίζεται σε χρήματα άλλων, προκειμένου να ξαλαφρώσει από μια απελπιστική οικονομική κατάσταση που οφείλεται στον τζόγο. Πηγή : Kaplan I.H.- Sadock J.B.- Grebb A.J., Ψυχιατρική, τόμος Β´, 7η έκδ., Αθήνα, εκδ. Λίτσας, 2000,σελ.1049.
[2] Από νευροβιολογική πλευρά η σεροτονίνη, η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη είναι οι τρεις νευροδιαβιβαστές που εμπλέκονται στην εθιστική διαδικασία του τζόγου.
[3] Τον Μάρτιο του 2010 είχε εξαγγελθεί η περικοπή κατά 10% η χρηματοδότηση του ΚΕ.ΘΕ.Α. http://www.kethea.gr/pub/Category.asp?lang=gr&page=1&catid=7&contentid=406
[4] Είναι γεγονός πως αναδιοργανώνονται σε όλες τις κρατικές δομές τα προγράμματα με σκοπό τη μείωση του λειτουργικού κόστους. Βέβαια και πριν τη κρίση οι θεραπευτές για παράδειγμα του Ο.ΚΑ.ΝΑ. είχαν χρεωθεί περίπου 40 περιστατικά έκαστος. Καταλαβαίνει και το πιο κοινό μυαλό πως με 8 τουλάχιστον περιστατικά ημερησίως ο θεραπευτής καταλήγει να αλλάζει ρόλο και να γίνεται διανεμητής της μεθαδόνης ή της βουπρενορφίνης.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010


Τζόγος – Τυχερά παιχνίδια


του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΠΡΑΙΟΥ

* Ο Γεώργιος Κυπραίου είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.


Τα τυχερά παιχνίδια συναρπάζουν τους οπαδούς τους όσο ενοχλούν τους κριτικούς τους. Στηρίζονται στην βαθιά επιθυμία του ανθρώπου να ρισκάρει και στην ελπίδα του να κερδίσει μεγάλα ποσά.
To πιο δημοφιλές παιχνίδι στην Ελλάδα βάση επίσημων στοιχείων της ΟΠΑΠ Α.Ε. είναι το ΚΙΝΟ και ακολουθεί το ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ.

Αν και ο χαρακτήρας του τζόγου είναι ελκυστικός, καθώς προσφέρει ένταση, δυνατές συγκινήσεις και τη λαχτάρα της επιτυχίας, εν τούτοις αρκετές φορές επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα και οδηγεί στον αυτοευτελισμό.


Ο τζόγος στον ελληνικό χώρο


Ο τζόγος στην Ελλάδα μπορεί να χωριστεί σε 3 βασικές κατηγορίες:
1) Νόμιμος τζόγος
Στον νόμιμο τζόγο ανήκουν όλα τα παιχνίδια της ΟΠΑΠ, το Ξυστό, τα Λαχεία, ο Ιππόδρομος και τα νόμιμα καζίνο.
2) Παράνομος τζόγος
Είναι ο τζόγος που διενεργείται από μεμονωμένα άτομα ή ¨επιχειρήσεις¨ χωρίς την σχετική άδεια του κράτους. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτού του είδους τζόγου προσφέρει χιλιάδες θέσεις εργασίας, λιγότερο εθισμό, περισσότερη ψυχαγωγία και προσφέρει ίσως περισσότερο στην εθνική οικονομία.
3) Τζόγος μέσω διαδικτύου
Ακροβατεί στα όρια της νομιμότητας και της παρανομίας, καθώς οι υπηρεσίες που προσφέρονται από το διαδίκτυο μπορεί να πραγματοποιούνται εκτός της περιοχής που ζει ο χρήστης.
Παρ’ όλες τις διώξεις της ελληνικής πολιτείας και του ΟΠΑΠ, τα όρια του νόμιμου και του παράνομου είναι δυσδιάκριτα. Πολλές εταιρείες διαδικτυακού τζόγου εδρεύουν σε κράτη μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης όπως στην Κύπρο και στο Γιβραλτάρ, με μηδενική φορολογία.
Το οξύμωρο βρίσκεται στο ότι ο ΟΠΑΠ Α.Ε, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, έκανε την ελπίδα και το όνειρο του ελληνικού λαού, μετοχές. Το κράτος κατέχει την χρυσή μετοχή στον ΟΠΑΠ Α.Ε. και διορίζει τις διοίκησης του. Έχει θυγατρική εταιρεία με έδρα την Κύπρο, με υπαλλήλους 2 ταχυτήτων, συγκεκριμένα 225 περίπου υπερ-υψηλόμισθους υπαλλήλους και 700 υπαλλήλους των 700ευρώ. Από μια πρόχειρη έρευνα του προτεινόμενου νομοσχεδίου γυρνάμε στο υπό κατάργηση νομοσχέδιο του 1999 όταν ο τότε πρωθυπουργός ανέστειλε τη τελευταία στιγμή την εφαρμογή του και ίσως αποτέλεσε και την βασική αιτία της αλλαγής διοίκησης του ΟΠΑΠ. Ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα εφαρμόσει τις διατάξεις του καταργηθέντα νόμο του 2002 περί τεχνικών παχνιών και έτσι θα σταματήσουμε να πληρώνουμε το πρόστιμο των τριανταπέντε χιλιάδων ευρώ ημερησίως που επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή ένωση. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του συλλόγου κατασκευαστών ηλεκτρικών παιχνιδιών Ελλάδος, το προτεινόμενο νομοσχέδιο εκτός των τριάντα χιλιάδων αδειών (κουλοχέρηδες) και τα εφτακόσια εκατομμύρια που θα εισπράττει το υπουργείο οικονομικών από αυτές θα οδηγήσει ένα κλάδο σε αφανισμό, θα καζινοποιήσει την χώρα και θα εθίσει σε υπερθετικό βαθμό εκατομμύρια έλληνες και αλλοδαπούς που κατοικούν στην χώρα αυτή και ας μην γελιόμαστε αποτελούν ενεργό κομμάτι της κοινωνίας μας. Επί προσθέτως ισχυρίζονται μέσω των τεχνικών αυτών παχνιών, δεν μπορεί να ξεπεράσει τα δέκα ή είκοσι ευρώ ημερησίως και μειώνει σε σημαντικό βαθμό το ρίσκο για την οικονομική καταστροφή των παιχτών.


Οικονομικές επιπτώσεις


Πολλοί είναι αυτοί που έχουν καταστραφεί ή καταστρέφονται καθημερινά από το πάθος αυτό. Αποτέλεσμα, οικογένειες με περιουσία και ευμάρεια να μετατρέπονται σε ναυάγια.


Ψυχολογικές επιπτώσεις

Το πάθος για τα τυχερά παιχνίδια έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογική κατάσταση. Έχει αποδειχθεί ότι στις μέρες μας τα τυχερά παιχνίδια προκαλούν νευρώσεις και εξαρτήσεις παρόμοιες με την ηρωίνη και τον αλκοολισμό.


Σωματικές επιπτώσεις


Οι διεθνής ειδησιογραφία καθώς και η βιβλιογραφία κατακλύζονται από περιστατικά σωματικής κατάπτωσης που συχνά οδηγούν ακόμα και στην αυτοκτονία.
 Ο κάθε «τζογαδόρος» κατ’ αρχάς ενδιαφέρεται να κερδίσει, να πλουτίσει, να κυριαρχήσει σε βάρος των άλλων.
Με την πάροδο του χρόνου, έχει τόσο κυριευθεί ώστε δεν τον ενδιαφέρει καν το γεγονός ότι χάνει. Το πάθος γίνεται «η τέχνη, δια την τέχνην!». Πλήρης ψυχοσωματική εξάρτηση. Ο άλλοτε γερός οργανισμός προσβλήθηκε από νευρασθένεια και ταχυπαλμία.


Πνευματικές επιπτώσεις


H παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια στρέφεται ενάντια στον ίδιο τον παίκτη και την οικογένειά του με τους εξής τρόπους:
• άγχος,
• χαμηλή επαγγελματική απόδοση, και
• εξασθένηση των γωνιακών ικανοτήτων (μειώνεται η προσοχή, η μνήμη και η ικανότητα λήψης αποφάσεων).
Εν τέλει, η πολιτεία θα έπρεπε κατά την διαβούλευση, έστω κατά την συνέντευξη τύπου, να είχε καλέσει εκπροσώπους ως τεχνικούς συμβούλους από τα ΑΕΙ της χώρας και όχι όπως ακούγεται Καναδική εταιρεία. Θα πρέπει να αποσύρει το προτεινόμενο νομοσχέδιο αφήνοντας τους κουλοχέρηδες στα κοντέινερ των λιμανιών της χώρας, όπως έπραξε το 1999, και ίσως βρει τρόπους προστασίας των πολιτών της παρά την οικονομική κρίση.


Πηγές:

Ζωγόπουλος, Στ. (2000), «Ο κόσμος του Καζίνο» URL: http://www.paignio.com/gr/book/index.htm
Κουτσούκος, Δ. (2006), «Ο τζόγος μιλάει… ελληνικά» URL: http://www.todaneio.gr/news.php?id=64-25k
Περιοδικό Focus, τεύ. 10 (2000), «Η επιστήμη του τζόγου».
Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια wikipedia. URL: http://el.wikipedia.org/wiki/Τυχερά_Παιχνίδια
Νομοσχέδιο «Ρύθμιση της αγοράς παιγνιδιών».
Διαβούλευση – Συνέντευξη Τύπου υπουργών Οικονομίας και Πολιτισμού, ξενοδοχείο Κάραβελ, 21 Σεπτεμβρίου 2010.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Εισήγηση για τη διημερίδα της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών



του ΑΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗ

* Ο Άρης Κωνσταντάκης είναι δικηγόρος, εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών.


Η ελληνική έννομη τάξη αντιμετώπισε διαχρονικά το ζήτημα των τυχερών παιχνιδιών κατά τρόπο αποσπασματικό και εν πολλοίς με σκοπό την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.
Έτσι, ενώ η νομοθεσία και οι σχετικές εισηγητικές εκθέσεις έβριθαν πουριτανικής ρητορικής, στην πράξη προωθούνταν ρυθμίσεις που μέσω των απαγορευτικών πολιτικών ευνοούσαν τη διαπλοκή.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο και σίγουρα στον πολιτισμένο κόσμο, όπου απαγορεύεται να παίζεις χαρτιά στο σπίτι σου.
Δηλαδή, έχει το δικαίωμα η διωκτική αρχή να εισβάλει στο σπίτι σου και να σε συλλάβει αν παίζεις χαρτιά με τους φίλους σου.
Το πρόσχημα, η αιτιολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν και παραμένει η προστασία της οικογένειας και εν γένει η προστασία της συνοχής του κοινωνικοί ιστού από το τζόγο.
Βεβαίως, αυτό ουδόλως απέτρεψε το κράτος από το να θεσμοθετεί μία σειρά κρατικών παιχνιδιών ούτε βέβαια από τη λειτουργία ιδιωτικών χώρων που επιτρέπονταν ο τζόγος.
Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών σε συνδυασμό με μια αυθαίρετη και εν πολλοίς βλακώδη κατηγοριοποίηση τυχερών και τεχνικών παιγνίων ήταν να υπάρξει μια εστία διαφθοράς τόσο μεγάλη ώστε σε προηγούμενες δεκαετίες να αποτελεί την πλέον προνομιακή τοποθέτηση για τους αστυνομικούς η τοποθέτηση στο διαβόητο τμήμα ηθών και λεσχών.
Με την ίδια περίπου προσέγγιση αντιμετώπισαν τον τζόγο το σύνολο των κυβερνήσεων, αλλά βεβαίως υπήρξαν και κάποιες που πραγματικά έγραψαν ιστορία.
Έτσι, με αφορμή μία εκπομπή ιδιωτικού καναλιού που καταγγέλθηκε από πολλούς ως πληρωμένη από το Καζίνο του Ρίο, η κυβέρνηση Σημίτη προχώρησε στην πιο ακραία και ταυτόχρονα ανόητη νομοθετική ρύθμιση.
Με το νόμο 3037/2002 απαγορεύτηκαν όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια χωρίς καμία απολύτως διάκριση.
Η ρύθμιση της κυβέρνησης, που ήταν η ίδια που χορήγησε τις άδειες για τα Καζίνο, έγινε δεκτή με σκωπτικά σχόλια και με αποκορύφωμα το άρθρο της Washington Post με τίτλο «Φέρε το game boy σου στην Ελλάδα και θα καταλήξεις στη φυλακή».
Ο συγκεκριμένος νόμος αντιμετωπίσθηκε από τη δικαιοσύνη με σειρά δικαστικών αποφάσεων που έκριναν το νόμο αντισυνταγματικό και αντίθετο στο πρωτογενές κοινοτικό δίκαιο.
Μάλιστα κατόπιν προσφυγής η Ελλάδα καταδικάσθηκε από Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, παρά ταύτα οι κυβερνήσεις Σημίτη, Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου προτίμησαν να πληρώνουν καθημερινά μερικές χιλιάδες ευρώ παρά να συμμορφωθούν με την απόφαση και να καταργήσουν το νόμο.
Και ξαφνικά η κυβέρνηση αποφάσισε να προβεί σε μια νέα νομοθετική ρύθμιση με μοναδικό σκοπό την εισαγωγή χιλιάδων τυχερών παιχνιδιών, συγκεκριμένης εταιρείας και με πρόβλεψη να τοποθετηθούν οπουδήποτε και κυρίως στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ.
Η συγκεκριμένη επιλογή δεν αποδεικνύει μόνο την άποψη της κυβέρνησης για την ανάπτυξη άλλα έρχεται να προσθέσει νέα δεινά στο χειμαζόμενο οικογενειακό εισόδημα.
Χιλιάδες μηχανές, που όλως τυχαίως έχουν τις προδιαγραφές μίας και μόνης εταιρείας, θα κατακλύσουν τη χώρα χωρίς καμία πρόβλεψη χωρίς κανέναν περιορισμό ούτε καν για τους ανήλικους.
Απέναντι σ’ αυτή την καταστροφική αντίληψη της κυβέρνησης θα είμαστε όλοι εμείς που αντιστρατευόμαστε τον τζόγο όχι ηθικοπλαστικά αλλά με σύμφωνα με τις αποδεδειγμένες βλάβες που προκαλεί στην ψυχική υγεία όσο και στην οικονομία των πολιτών.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Καζινοποίηση: ο τζόγος θα θέσει την ελληνική κοινωνία σε κίνδυνο διάρρηξης του ιστού και της συνοχής της



του ΜΙΧΑΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

* Ο Μιχάλης Κωνσταντίνου είναι δικηγόρος, μέλος της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών.


Η ελληνική Πολιτεία επέλεξε το άνοιγμα της αγοράς των τυχερών παιγνίων και του ηλεκτρονικού τζόγου υλοποιώντας τη δέσμευσή της στο Μνημόνιο με μοναδική στόχευση την επίτευξη εσόδων, που πλησιάζουν το 1δις ευρώ ετησίως αδιαφορώντας πλήρως για τις συνέπειες, που μπορεί να σηματοδοτήσει μια τέτοια πρωτοβουλία.
Η κίνησή μας από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η πρόθεση αυτή έχει επισημάνει σε κάθε τόνο τις βλαπτικές συνέπειες της νομιμοποίησης των τυχερών παιγνίων σε ευρεία βάση με δεδομένο, ότι και στην πιο μικρή γειτονιά των αστικών κέντρων καθώς και των ημιαστικών περιοχών, θα υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης κάθε πολίτη σε μηχανήματα, όπως κουλοχέρηδες και φρουτάκια με αποτέλεσμα να βάλλεται ευθέως το εισόδημα του μέσου Έλληνα και βεβαίως των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων.
Εν μέσω της οικονομικής κρίσης, που διέρχεται η Ελλάδα και οι πολίτες της με επίσημη πρόβλεψη ύφεσης κοντά στο 4% φέτος και περίπου 2,5% το επόμενο έτος, η ηδονή του εύκολου και γρήγορου κέρδους μέσω του «συνοικιακού τζόγου» θα φαντάζει στον πολίτη μια διέξοδος στην οικονομική δυσπραγία.
Πέραν όμως των οικονομικών επιπτώσεων δεν είναι ήσσονος σημασίας η έξη, που δημιουργεί ο τζόγος στον άνθρωπο, ο οποίος είναι στενά συνδεδεμένος με την ηδονή, γεγονός διαχρονικά αποδεδειγμένο, λόγος άλλωστε για τον οποίο η Πολιτεία ελέγχει την «ηδονή» αυτή φυλάσσοντας για τον εαυτό της την αποκλειστική αρμοδιότητα ρύθμισης του πλαισίου εντός του οποίου διεξάγονται τα κάθε είδους τυχερά παίγνια εξαγνίζοντας ως ένα βαθμό με αυτό τον τρόπο και τη διεξαγωγή τους.
Επιβεβαίωση της διαπίστωσης αυτής δίδει η Ελληνική Πολιτεία, όταν καλούμενη να απαντήσει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών κοινοτήτων για το λόγο, απαγόρευσης λειτουργίας και διεξαγωγής των ηλεκτρικών παιγνίων τυχερών και μη με το ν. 3037/2002 παραβιάζοντας έτσι ευθέως την οδηγία για την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και ελεύθερης εγκατάστασης, αντέταξε ως επιχείρημα την προστασία της δημόσιας ηθικής και δημόσιας τάξης και ασφάλειας, αφού εξαιτίας της εξέλιξης της τεχνολογίας δεν ήταν δυνατόν να ελέγξει την μετατροπή του τεχνικού σε τυχερό παίγνιο, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα με τη γοργή και καλπάζουσα εξάπλωσή τους. Σήμερα η επιχειρηματολογία, που αναπτύχθηκε τότε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου περί δημόσιας ηθικής και δημόσιας τάξης και ασφάλειας, εγκαταλείπεται και θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους με την Ελληνική Πολιτεία να δηλώνει έτοιμη να διαχειριστεί το άνοιγμα της αγοράς των τυχερών παιγνίων, ενώ είναι σε γνώση όλων, ότι η βεβαιότητα αυτή τίθεται εν αμφιβόλω.
Είναι φανερό λοιπόν, ότι η ελληνική Πολιτεία δεν αγνοεί τις συνέπειες της πρωτοβουλίας αυτής απλά τις παραβλέπει, γεγονός που σημαίνει, ότι η δυσμενής οικονομική συγκυρία και τα άδεια ταμεία τη σύρουν στο να γνωρίσει τα όρια της ηθικής απεμπολώντας ουσιαστικά την προστασία του πολίτη, με το να άρει την απαγόρευση, εξαιτίας της ανακάλυψης νέων υπέρτερων γενικών συμφερόντων, που εστιάζονται στην αναγνώριση του τζόγου ως παράγοντα ανάπτυξης…
Η ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να διευκρινίσει, ποιες είναι οι προθέσεις της σε επίπεδο ηθικής, αφού η επιβολή του συνοικιακού τζόγου ως τρόπου ζωής του Έλληνα πολίτη και η περαιτέρω οικονομική του εξαθλίωση, δεν μπορεί να εξαγνίζεται δια μέσου της ανάδειξης του τζόγου ως νόμιμης πηγής κέρδους για το Δημόσιο και τους ιδιώτες.
Επειδή ο σκοπός δεν αγιάζει πάντα τα μέσα και στην προκειμένη περίπτωση είναι βέβαιο ότι τα «μέσα», δηλαδή ο τζόγος, θα θέσει την ελληνική κοινωνία σε κίνδυνο διάρρηξης του ιστού και της συνοχής της σε μια περίοδο, που είναι τουλάχιστον απαραίτητη η διαφύλαξη και ενίσχυσή τους, θα ήταν σοφό από την Ελληνική Πολιτεία να αποσύρει το νομοσχέδιο και να αναζητήσει αλλού τα έσοδα δημοσιονομικού χαρακτήρα, που της «επιβάλλουν» την ψήφισή του.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Καζινοποίηση της κοινωνικής ζωής και δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης



του ΝΟΤΗ ΜΑΡΙΑ


* Ο Νότης Μαριάς είναι δικηγόρος, αναπληρωτής καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. (marias@econ.soc.uoc.gr)


Η επιχειρούμενη από την κυβέρνηση πλήρης καζινοποίηση της κοινωνικής ζωής της χώρας με τη χορήγηση αδειών για φρουτάκια κ.λπ. στην ουσία είναι αλληλένδετη με την ίδια την καζινοποίηση της σύγχρονης οικονομίας.
Μάλιστα η κυβέρνηση προσπαθεί να μας πείσει ότι το νέο νομοσχέδιο για την επέκταση του τζόγου σε κάθε γωνιά της επικράτειας επιβάλλεται από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ.
Η αλήθεια βεβαίως είναι διαφορετική και αυτό αποδεικνύεται από μια προσεκτική ανάγνωση του Μνημονίου το οποίο επιβάλει την πλήρη επέκταση του τζόγου προκειμένου το κράτος να αντλήσει έσοδα για την αποπληρωμή των δανειστών μας.
Η κυβερνητική προπαγάνδα περί εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με το δίκαιο της ΕΕ καταρρέει εντελώς μετά από μια προσεκτική ματιά της νομολογίας σε επίπεδο ΕΕ, όπου καταδεικνύεται ότι το κράτος μπορεί υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις να διατηρήσει το κρατικό μονοπώλιο στα τυχερά παίγνια με απώτατο σκοπό τον περιορισμό του τζόγου και την προστασία της κοινωνικής ζωής του τόπου.
Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου (πρώην ΔΕΚ) παρουσιάζουν μια έντονη τάση διεύρυνσης του πεδίου της διακριτικής ευχέρειας που διαθέτει το κράτος προκειμένου να λάβει μέτρα περιορισμού της λειτουργίας της αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού στο πεδίο της διοργάνωσης των τυχερών παιγνιδιών.
Ήδη όπως έχουμε αναλύσει σχετικά (Ισοτιμία 31.12.2009) στα τέλη του 2009 ο Γενικός Εισαγγελέας του Δικαστηρίου (πρώην ΔΕΚ) κ. Yves Bot στις από 17 Δεκεμβρίου 2009 προτάσεις του επί των υποθέσεων C-203/08 και C-258/08 επισήμανε ότι το δίκαιο της ΕΕ επιτρέπει την υπό όρους διατήρηση του κρατικού μονοπωλίου διοργάνωσης τυχερών παιχνιδιών.
Θα πρέπει βέβαια να επισημανθεί σχετικά ότι το Δικαστήριο με την απόφασή του στην υπόθεση C-42/07 της Liga Portuguesa -δηλαδή του πορτογαλικού ΟΠΑΠ- έδειξε ότι είχε αρχίσει να κλείνει υπέρ της διατήρησης του κρατικού μονοπωλίου στη διοργάνωση τυχερών παιχνιδιών.
Προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η θέση του Γενικού Εισαγγελέα στις παραπάνω υποθέσεις εκ των οποίων η πρώτη αφορούσε στην άρνηση χορήγησης αδείας σε βρετανική εταιρεία για την οργάνωση στην Ολλανδία παιχνιδιών όπως το lotto και τα ιπποδρομιακά στοιχήματα και η δεύτερη την χωρίς άδεια πρόταση μέσω internet στους κατοίκους της Ολλανδίας τυχερών παιχνιδιών που συνδέονται με αθλήματα, όπως επίσης και τη δυνατότητα συμμετοχής τους από τηλεφώνου σε στοιχήματα.
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τα κράτη μέλη δύνανται να περιορίζουν την οργάνωση και εκμετάλλευση παιχνιδιών με χρηματικό διακύβευμα στην ημεδαπή για να προστατεύσουν τους καταναλωτές από υπερβολικές δαπάνες σχετικά με τυχερά παιχνίδια και να διαφυλάξουν τη δημόσια τάξη από τον κίνδυνο απάτης. Περαιτέρω εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών η απόφαση να παρέχουν το αποκλειστικό αυτό δικαίωμα μόνο σε ένα επιχειρηματία και όχι σε περισσότερους.
Κατά τον Γενικό Εισαγγελέα η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και το άνοιγμα της αγοράς δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στον τομέα της διοργάνωσης τυχερών παιχνιδιών, αφού τα παιχνίδια αυτά μπορούν «να λειτουργήσουν και να διατηρηθούν μόνον αν οι παίκτες, στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους, χάνουν περισσότερα απ’ όσα κερδίζουν. Η ίδια η βασική αρχή της δραστηριότητας αυτής, της οποίας ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας στηρίζεται στην ελκυστική δύναμη του ονείρου, καταλήγει, με την απατηλή εικόνα ενός ενδεχόμενου πλουτισμού, στο να φτωχύνουν εκείνοι που επιδίδονται στη δραστηριότητα αυτή».
Στο πλαίσιο ενός συστήματος αδειοδοτήσεως ενός μόνο επιχειρηματία στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών η αρχή της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας αντιτίθεται στην παράταση της άδειας χωρίς προκήρυξη διαγωνισμού εκτός και αν κάτι τέτοιο μπορεί να δικαιολογηθεί βάσιμα για λόγους δημοσίας τάξεως ή γενικού συμφέροντος σύμφωνα με την κρίση των εθνικών δικαστών και υπό τον όρο τήρησης της αρχής της αναλογικότητας
Στη συνέχεια εκδόθηκε στις 3 Ιουνίου 2010 η απόφαση του Δικαστηρίου επί των παραπάνω υποθέσεων C-203/08 και C-258/08 που ακολούθησε σε μεγάλο βαθμό τις προτάσεις του Γενικού Εισαγγελέα κρίνοντας ότι το δίκαιο της ΕΕ επιτρέπει την υπό όρους διατήρηση του κρατικού μονοπωλίου διοργάνωσης τυχερών παιχνιδιών.
Ειδικότερα το Δικαστήριο επισήμανε ότι το άρθρο 49 ΕΚ απαιτεί την κατάργηση κάθε περιορισμού της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, ακόμη και αν αυτός ισχύει αδιακρίτως για τους ημεδαπούς παρέχοντες υπηρεσίες και για αυτούς των άλλων κρατών μελών, όταν είναι ικανός να απαγορεύσει τις δραστηριότητες του παρέχοντος υπηρεσίες που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος, όπου νομίμως παρέχει ανάλογες υπηρεσίες.
Δεν αμφισβητείται, συνέχισε το Δικαστήριο ότι οι επίδικες εθνικές ρυθμίσεις συνιστούν περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών την οποία εγγυάται το άρθρο 49 ΕΚ.
Εντούτοις υποστήριξε το Δικαστήριο πρέπει να εξεταστεί αν τέτοιοι περιορισμοί δύναται να γίνουν δεκτοί βάσει των μέτρων παρεκκλίσεως που ρητώς προβλέπονται από τα άρθρα 45 ΕΚ και 46 ΕΚ, τα οποία έχουν εν προκειμένω εφαρμογή δυνάμει του άρθρου 55 ΕΚ, ή δύναται να δικαιολογηθούν, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Άλλωστε το άρθρο 46, παράγραφος 1, ΕΚ επιτρέπει περιορισμούς που δικαιολογούνται από λόγους δημόσιας τάξεως, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας.
Ειδικότερα το Δικαστήριο έχει προσδιορίσει ορισμένους επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος που και αυτοί είναι ικανοί να δικαιολογήσουν τους εν λόγω περιορισμούς, όπως είναι ιδίως οι στόχοι προστασίας των καταναλωτών, αποτροπής της απάτης και παροτρύνσεως των πολιτών σε υπερβολική δαπάνη χρημάτων για παίγνια, καθώς και, εν γένει, αποτροπής διαταραχών της κοινωνικής τάξεως.
Στο πλαίσιο αυτό, αποφάνθηκε το Δικαστήριο, «οι ιδιαιτερότητες ηθικής, θρησκευτικής ή πολιτιστικής τάξεως καθώς και οι ηθικώς και οικονομικώς επιζήμιες, για το άτομο και την κοινωνία, συνέπειες των παιγνίων και των στοιχημάτων δύνανται να δικαιολογήσουν την ύπαρξη επαρκούς διακριτικής ευχέρειας των εθνικών αρχών να καθορίζουν τις επιταγές που συνεπάγεται η προστασία του καταναλωτή και της κοινωνικής τάξεως».
Έτσι «τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να καθορίζουν, με τη δική τους κλίμακα αξιών, τους σκοπούς της πολιτικής τους στον τομέα των τυχερών παιγνίων και, εν ανάγκη, να ορίζουν με ακρίβεια το επίπεδο της επιδιωκόμενης προστασίας. Εντούτοις, οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλλουν πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις που απορρέουν από τη νομολογία του Δικαστηρίου, ιδίως δε όσον αφορά την αναλογικότητά τους».
Μάλιστα κατά «τη νομολογία του Δικαστηρίου, τα εθνικά δικαστήρια οφείλουν να εξακριβώνουν αν οι ρυθμίσεις των κρατών μελών υπηρετούν πράγματι σκοπούς ικανούς να τις δικαιολογήσουν και αν οι περιορισμοί που αυτές επιβάλλουν δεν είναι δυσανάλογοι με τους σκοπούς αυτούς».
Επομένως, κατέληξε το Δικαστήριο οι επίδικοι περιορισμοί δύνανται, να θεωρηθεί ότι δικαιολογούνται από τον σκοπό καταστολής της απάτης και της εγκληματικότητας.
Η νομολογιακή αυτή γραμμή του Δικαστηρίου συνεχίστηκε και ενισχύθηκε επιπλέον με νέα του απόφαση στις 8 Σεπτεμβρίου 2010 επί των υποθέσεων C-409/06, C-316/07 κ.λπ. με αφορμή προδικαστικά ερωτήματα που τέθηκαν από διάφορα γερμανικά Δικαστήρια.
Έτσι το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι, όπως προκύπτει από πάγια νομολογία, οι δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή δυνατότητας στους χρήστες να συμμετάσχουν, έναντι αμοιβής, σε παίγνιο με χρήματα αποτελούν δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 49 ΕΚ.
Το ίδιο ισχύει για τη δραστηριότητα διαφημίσεως και διαμεσολαβήσεως στη διεξαγωγή παιγνίων με χρήματα, δεδομένου ότι μια τέτοια δραστηριότητα δεν αποτελεί παρά συγκεκριμένη διαδικαστική λεπτομέρεια της διοργανώσεως και λειτουργίας των παιγνίων προς τα οποία συναρτάται. Ως εκ τούτου, συνέχισε το Δικαστήριο, παροχές όπως οι επίμαχες στην κύρια δίκη μπορούν να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 49 ΕΚ εφόσον, όπως στην υπόθεση της κύριας δίκης, ο ένας τουλάχιστον από τους παρέχοντες την υπηρεσία είναι εγκατεστημένος εντός κράτους μέλους διαφορετικού από εκείνο εντός του οποίου προσφέρεται η υπηρεσία, εκτός αν το άρθρο 43 ΕΚ έχει εφαρμογή. Όσον αφορά το άρθρο 43 ΕΚ, πρέπει να υπομνησθεί ότι η εν λόγω διάταξη απαγορεύει τους περιορισμούς στην ελευθερία εγκαταστάσεως των υπηκόων ενός κράτους μέλους στην επικράτεια άλλου κράτους μέλους, περιλαμβανομένων των περιορισμών για την ίδρυση πρακτορείων, υποκαταστημάτων ή θυγατρικών εταιριών.
Περαιτέρω, συνέχισε το Δικαστήριο, όσον αφορά τον τομέα των παιγνίων και των στοιχημάτων, το άρθρο 43 ΕΚ έχει εφαρμογή σε περίπτωση κατά την οποία επιχείρηση εγκατεστημένη σε κράτος μέλος ασκεί σε άλλο κράτος μέρος δραστηριότητα η οποία συνίσταται σε εμπορικές συμφωνίες που έχει συνάψει με επιχειρηματίες ή μεσολαβητές αναφορικά με την ίδρυση κέντρων διαβιβάσεως δεδομένων, τα οποία θέτουν στη διάθεση των χρηστών μέσα τηλεματικής, συγκεντρώνουν και καταχωρίζουν τις προθέσεις στοιχήματος και τις διαβιβάζουν στην εν λόγω επιχείρηση. Όταν μια επιχείρηση αναπτύσσει τη δραστηριότητά της συγκεντρώσεως στοιχημάτων μέσω μιας τέτοιας οργανώσεως πρακτορείων εγκατεστημένων σε άλλο κράτος μέλος, οι επιβαλλόμενοι επί των δραστηριοτήτων αυτών των πρακτορείων περιορισμοί συνιστούν παρακώλυση της ελευθερίας εγκαταστάσεως.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο η γερμανική νομοθεσία διατήρησης κρατικού μονοπωλίου στον επίδικο τομέα συνιστούσε περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και της ελεύθερης εγκατάστασης.
Εντούτοις το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι ο περιορισμός αυτός μπορεί να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος όπως είναι η αποτροπή της παρακίνησης υποβολής σε υπερβολικά υψηλές δαπάνες για παίγνια και η καταστολή του εθισμού σε αυτά.
Πάντως τα εθνικά μέτρα για την επίτευξη των παραπάνω σκοπών πρέπει σύμφωνα με το Δικαστήριο να είναι κατάλληλα για την υλοποίησή τους και να περιέχουν μόνο τους αναγκαίους προς τούτο περιορισμούς.
Επομένως σύμφωνα με το Δικαστήριο προκειμένου να κατευθυνθούν η επιθυμία για συμμετοχή σε τυχερά παίγνια και η εκμετάλλευσή τους εντός ελεγχόμενου κυκλώματος τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να καθιερώσουν κρατικά μονοπώλια.
Ειδικότερα ένα τέτοιο μονοπώλιο είναι ικανό να ελέγξει τους κινδύνους που εγκυμονεί ο τομέας των τυχερών παιχνιδιών με αποτελεσματικότερο τρόπο απ΄ ό,τι ένα καθεστώς στο πλαίσιο του οποίου θα επιτρεπόταν σε ιδιώτες επιχειρηματίες να διοργανώνουν παίγνια στοιχημάτων.
Επομένως όπως επισήμανε ρητά το Δικαστήριο οι ανάγκες προστασίας της κοινωνικής ευταξίας και των πολιτών κατά των κινδύνων των παιγνίων με χρήματα επιτρέπουν στα κράτη μέλη της ΕΕ να προβούν στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων περιορισμού του τζόγου, τηρώντας βεβαίως τους παραπάνω όρους και προϋποθέσεις που αναλύσαμε.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η νομολογία του Δικαστηρίου αποτελεί πλέον σύμμαχο της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών στον αγώνα τους κατά της καζινοποίησης της κοινωνικής ζωής της χώρας που προωθείται μέσα από το Μνημόνιο με στόχο την αύξηση των εσόδων του κράτους και την δήθεν προσαρμογή της χώρας μας στις επιταγές του δικαίου της ΕΕ.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010


 
Η πλήρης «καζινοποίηση» της ελληνικής οικονομίας



του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ


* Ο Κώστας Μελάς είναι οικονομολόγος. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.


Ο όρος καζινοποίηση της οικονομίας σηματοδοτεί μια κατάσταση κατά την οποία η λειτουργία της οικονομίας όλο και περισσότερο προσιδιάζει με αυτή του καζίνο. Σημαίνει ότι οι οικονομικά δρώντες «σπρώχνονται» να λειτουργήσουν όπως οι παίκτες στο καζίνο: πρέπει να αποκομίσουν στο τέλος της «εργάσιμης» ημέρας κέρδη. Αλλιώς θα καταγράψουν ζημιές. Αν η καταγραφή κερδών ή ζημιών από τον τζογαδόρο αποτελεί ιδιωτικό του ζήτημα, η συμπεριφορά αυτή εκτεινόμενη στο σύνολο της οικονομίας προκαλεί ολοκληρωτική μεταλλαγή του οικονομικού πράττειν με ποικίλες και ουσιώδεις επιπτώσεις στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας. Μάλιστα θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι η οικονομική συμπεριφορά μεταλλάσσεται ουσιαστικά σε one-shot game (πρόκειται για στατικό παιχνίδι στο οποίο οι παίκτες επιλέγουν μόνο μια φορά και ταυτόχρονα).
Ο πρώτος τομέας της οικονομίας, ο οποίος δίνει και τον συνολικό τόνο στους υπολοίπους, είναι ο χρηματοπιστωτικός, μετά την «απελευθέρωση» και την «απορρύθμιση» που επιβλήθηκε από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Η εισαγωγή «νέων χρηματοπιστωτικών προϊόντων» ουσιαστικά άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, διογκώνοντας υπέρμετρα την παραγωγή « χρηματοπιστωτικών πράξεων» χωρίς υποκείμενο τίτλο, με αποτέλεσμα τη μετατροπή του χρηματοπιστωτικού τομέα σε «αίθουσα τζόγου». Απαραίτητη υποστηριχτική προϋπόθεση προς αυτή την κατεύθυνση ήταν «η δυνατότητα αποτίμησης των πάσης φύσεως μελλοντικών συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο, αλλά και η υψηλή τους ρευστότητα έτσι ώστε να μπορεί, βραχυχρονίως, να πραγματωθεί η όποια συναλλαγή ». Δηλαδή η άμεση ποσοτικοποίησης των δεδομένων των μελλοντικών συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο. Εγκαθιδρύθηκε δηλαδή ένας μηχανισμός που απαιτούσε τα πάντα να αποτιμώνται σήμερα και μάλιστα σε κάθε στιγμή του σήμερα.
Αυτή η θεμελιώδης συμπεριφορά αναγκαστικά πέρασε και στον λεγόμενο πραγματικό τομέα της
οικονομίας εξαναγκάζοντας όλους τους συμμετέχοντες να συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο διότι διαφορετικά η αγορά τους ξεπετούσε στο περιθώριο και στην απόσυρση. Σε αυτή τη διαδικασία οτιδήποτε οι αγορές θεωρούν ως «σταθερά κόστη» (πάγια, εργαζόμενοι με κανονικές εργασιακές σχέσεις) τα οποία δεν ρευστοποιούνται εύκολα και άμεσα όταν προκύψει ανάγκη αποτελούν βάρος από το οποίο η επιχείρηση θα πρέπει να απαλλαγεί. Για το λόγο αυτό άνθησε το outsourcing και η μαζική μεταφορά δράσεων προς τις χώρες της Νοτιανατολικής Ασίας.
Η λειτουργία του κράτους προς αυτή την κατεύθυνση ήταν καθοριστικής σημασίας. Βασική πολιτική υποστήριξης αυτού του υποδείγματος ήταν η απαλλαγή του κράτους από τα «βαρίδια» με τα οποία είχε φορτωθεί την προηγούμενη περίοδο. Τα κοινωνικά κόστη, τα εργατικά δικαιώματα, τα δημόσια και κοινωνικά αγαθά κτλ. Όλα αυτά χρηματοδοτούνταν μέσω της φορολόγησης των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων. Με το πρόσχημα της μείωσης της φορολογίας κυρίως της λεγόμενης μεσαίας τάξης το κράτος ουσιαστικά μείωσε δραστικά τη φορολογία των επιχειρήσεων, μειώνοντας ουσιαστικά τα δυνητικά έσοδα του με τα οποία χρηματοδοτούσε τις συγκεκριμένες δράσεις αναπαραγωγής του εισοδήματος. Παράλληλα δημιουργήθηκαν φορολογικοί παράδεισοι με την ευλογία των κρατών σκοπός των οποίων ήταν η αποφυγή της φορολόγησης των παραγομένων εισοδημάτων άρα της μείωσης των εσόδων των ιδίων των κρατών.
Το κράτος βρέθηκε έτσι σιγά – σιγά σε αυτό που ονομάζεται δημοσιονομική στενότητα. Η κυρίαρχη λογική αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης ήταν η περικοπή και η απαλλαγή από τα βαρίδια. Ο δεύτερος δρόμος ήταν η δημιουργία δράσεων που δεν εμποδίζουν την προηγούμενη συμπεριφορά αλλά χειραγωγούν τους πολίτες – εργαζομένους με τέτοιο τρόπο ώστε να πληρώνουν «φόρους» υπο τύπου διασκέδασης αλλά και ελπίδας να κερδίσουν σημαντικά ποσά ή ποσά ικανά να τους συντηρούν [1].
Εδώ λοιπόν εισέρχονται στη σκηνή τα τυχερά παιχνίδια με τη σύγχρονη ηλεκτρονική μορφή τους. Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εύκολη πρόσβαση και επομένως η μαζική τους παρουσία στους χώρους λειτουργίας της πόλης.
Το δρόμο αυτό ακολούθησε σε γενικές γραμμές και το ελληνικό κράτος. Σήμερα ευρισκόμενο σε κατάσταση χρεοκοπίας και με το καθεστώς του μνημονίου επικυρίαρχο οδεύει στη μαζικοποίηση του κρατικού τζόγου στην ελληνική επικράτεια με την εισαγωγή 32.000 ηλεκτρονικών μηχανημάτων.
Ας εξετάσουμε συνοπτικά τις οικονομικές συνέπειες που θα έχει η μαζικοποίηση του ηλεκτρονικού κρατικού τζόγου. Είναι γνωστό ότι η Κυβέρνηση αποσκοπεί στην εισροή εσόδων για τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που σε γενικές γραμμές γνωρίζουμε πως δημιουργήθηκαν. Το ποσό που υπολογίζει η κυβέρνηση ότι θα εισπράξει για το 2011 ανέρχεται σε 700 εκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα που θα εισρεύσουν από τα νέα τυχερά παιχνίδια θα αφαιρεθούν από το εισοδηματικό κύκλωμα της ελληνικής οικονομίας και άρα θα λείψουν από τον εισοδηματικό πολλαπλασιαστή μειώνοντας της όποιες μεγεθυντικές δυνατότητες της οικονομίας με αποτέλεσμα την περαιτέρω εξαθλίωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας, τα προϊόντα των οποίων αγοράζονται με το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και των κλάδων της εστίασης και του λιανεμπορίου. Παράλληλα δεδομένου ότι σχεδόν το σύνολο των μηχανημάτων και όλων όσων απαιτούνται εισάγονται στην ελληνική οικονομία θα υπάρξει εκροή που θα επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο και λόγω της εξαγωγής των κερδών θα επιβαρυνθεί τα ισοζύγιο υπηρεσιών και επομένως συνολικά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Επίσης τα επιπλέον τυχερά παιχνίδια, που προτίθεται να επιβάλλει η κυβέρνηση, θα κοστίσουν στη χώρα μας δισεκατομμύρια ευρώ σε «χαμένη» παραγωγικότητα, δημιουργικότητα και διαθέσιμο εισόδημα.. Περισσότερες από όσες θα μπορέσουμε να αντέξουμε θα είναι και οι συνέπειες του συνοικιακού τζόγου στην ευρύτερη ελληνική οικονομία, τις τοπικές οικονομίες, την κοινωνική συνοχή, την εκπαίδευση αλλά και τη δημόσια υγεία καθώς όλος ο ελληνικός πληθυσμός θα βρεθεί πιο εκτεθειμένος σε μια από τις δυσκολότερα θεραπευόμενες εξαρτήσεις, για την οποία θα δαπανά όλο και περισσότερο χρόνο (αντί για μόρφωση, αθλητισμό ή άλλες παραγωγικές δράσεις) και χρήμα. Ανυπολόγιστες θα είναι οι κοινωνικές και οικονομικές απώλειες από τη διεύρυνση της εγκληματικότητας και παραβατικότητας που διασυνδέεται με την ανάγκη του παίκτη να εξασφαλίσει περισσότερα χρήματα.
Συνεπώς οι μακροχρόνιες παράπλευρες απώλειες από οικονομική σκοπιά φαίνονται ότι θα είναι μεγαλύτερες από τα όποια βραχυπρόθεσμα οφέλη.


Υποσημείωση
[1] Είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με τη στατιστική ότι η πιθανότητα κάποιος να κερδίσει σημαντικά ποσά είναι απειροελάχιστη και για αυτό ή συμμετοχή σε τέτοιες κρατικές δράσεις θεωρείται ως η «φορολόγηση των ηλιθίων».

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Ο τζόγος και η ηθική του ωφελιμισμού



του ΝΙΚΟΛΑΟΥ Α. ΜΠΙΝΙΑΡΗ


* Ο Νικόλαος Α. Μπινιάρης είναι φιλόσοφος, πολιτειολόγος.


Ο τζόγος διαφθείρει τις διαθέσεις μας και μας διδάσκει τη συνήθεια της εχθρότητας εναντίον της ανθρωπότητας - Thomas Jefferson, 1787


Στον λίγο χώρο τον οποίον έχω στην διάθεσή μου θέλω να αναφερθώ σε τρία θέματα.

Πρώτον, στις δηλώσεις του Υπουργού Πολιτισμού κου Γερουλάνου υπάρχει η εξής αναφορά: «Το στοίχημα δεν είναι αυτό το οποίο ήταν…είναι μια βιομηχανία που έχει περισσότερα κοινά με την ψυχαγωγία.».

Ο Υπουργός προφανώς αναφέρεται στην έννοια της λέξης entertainment και την μεταφράζει ως ψυχαγωγία. Θέλω απλά να παρατηρήσω πως η λέξη ψυχαγωγία δηλαδή, «άγω την ψυχή» λέξη με ουσιαστικό απόηχο από τον Πλάτωνα έχει μια τελείως διαφορετική έννοια από αυτήν της έννοιας της διασκέδασης την οποίαν έπρεπε να χρησιμοποιήσει ο Υπουργός.  
Είναι και αυτό ένα από τα δείγματα της απόλυτης κατάρρευσης της Ελληνικής παιδείας η οποία έχει αποποιηθεί τις ρίζες της και επικεντρώνεται στο ηλεκτρονικό σχολείο. Η ψυχαγωγία είναι η πορεία της ψυχής προς τις Ιδέες, θεωρία η οποία αν μη τι άλλο αναφέρεται στην παιδεία του ανθρώπου η οποία τείνει προς μια πνευματική διαδρομή, και όχι βαθύτερα μέσα στο Πλατωνικό σπήλαιο.
Το δεύτερο θέμα είναι αυτή καθ’ αυτή η βιομηχανία του τζόγου. Πέραν των κλασσικών κέντρων ανάληψης ρίσκου, δηλαδή των καζίνο και των ιδιωτικών χαρτοπαικτικών λεσχών, σήμερα η αγορά αυτή διαμορφώνεται και επεκτείνεται με ραγδαίους ρυθμούς μέσα από το διαδίκτυο, τον ηλεκτρονικό τζόγο. Επίσης επεκτείνεται σε μυριάδες σημεία με τα ηλεκτρονικά παιγνίδια τα λεγόμενα τεχνικά, ένα από τα οποία δεν είναι τα λεγόμενα φρουτάκια.
Σε αυτόν τον χώρο του τζόγου γενικότερα, τα συμφέροντα των διαφόρων ομάδων δεν συμπίπτουν. Τα καζίνο δεν θέλουν την διάδοση του τζόγου μέσω του διαδικτύου διότι είναι ανταγωνιστικό προϊόν αλλά και των τεχνικών παιχνιδιών και των κουλοχέρηδων, υποστηρίζουν βέβαια το δικό τους προϊόν ως μια πιο ελεγχόμενη κατάσταση σε σχέση με τις μικρές ηλικίες αλλά και τους εξαρτημένους παίχτες.
Για τον τζόγο μέσω διαδικτύου δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα διότι αυτός δεν μπορεί να ελεγχθεί εύκολά και το θέμα άπτεται της ελευθερίας του ίδιου του διαδικτύου. Αυτή η μορφή τζόγου όπως και των ηλεκτρονικών παιγνιδιών είναι ραγδαία και οι παίχτες δεν μπορούν να ελεγθούν ως προς την ηλικία, την οικονομική τους κατάσταση, και τον βαθμό εξάρτησης τους από το παιγνίδι γενικότερα. Ως εκ τούτου, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να ελεγθεί η εξάπλωση του τζόγου. Συνεπώς δεν μπορεί να ελεχθεί, η ψυχολογική και οικονομική διάβρωση την οποίαν επιφέρει ο τζόγος σε άτομα, οικογένειες και κοινωνία, και βέβαια δεν μπορεί να ελεγθεί η ηθική απαξίωση ατόμων και συνόλου.
Και αυτό με φέρνει στο τρίτο θέμα το οποίον θέλω για σκιαγραφήσω ως αντικείμενο ανάλυσης.
 Το πρόβλημα του τζόγου θέτει ένα πρωταρχικό ερώτημα. Τι είναι ο τζόγος, από ποια ψυχική ή νοητική λειτουργία ή και από τα δύο μαζί οδηγούμαστε στη συμπεριφορά του παίχτη;
Ο τζόγος, μπορούμε να πούμε, είναι μια παράλογη προσπάθεια να μεγιστοποιηθεί η τύχη έναντι της λογικής. Ένας άλλος ορισμός από τον Ντέιβις είναι… «τζόγος είναι να διακινδυνεύεις κάτι με αξία σε συμβάντα των οποίων το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο» [1].
Εδώ έχουμε να αναλύσουμε την έννοια της τύχης ως ψυχολογία, φιλοσοφία ή και νοητική και ενστικτώδη συμπεριφορά του ανθρώπου ως βιολογικού είδους, της εφαρμογής της έννοιας και πρακτικής του κινδύνου, της λογικής ως αναλυτικής μεθόδου του ρίσκου για ανταμοιβή και της αξίας του στοιχήματός ως προς την αξίας της απόδοσής του. Το θέμα χρειάζεται μελέτη σε όλα αυτά τα επίπεδα αλλά ο χρόνος δεν είναι επαρκής.
Πέραν αυτών των πολύπλοκων εννοιών υπάρχει μια ηθική διάσταση του φαινομένου του τζόγου ως ατομικής αλλά και κοινωνικής συμπεριφοράς. Θα προσπαθήσω λοιπόν, να παρουσιάσω αδρομερώς κάποια επιχειρήματα κατά και υπέρ του τζόγου τα οποία άπτονται αυτής της διάστασης του θέματος.

Κατά του τζόγου έχουν προταθεί τα εξής:


• Ο τζόγος είναι η παραβίαση του ευγενούς στοιχείου της ανθρώπινης φύσης.


• Ο τζόγος παραβιάζει την συνείδηση με τον να την υποτάσσει στην απληστία.


• Ο τζόγος καταστρέφει τη θέληση διότι στην προσπάθεια του το άτομο από πρόθεση να μεγιστοποιήσει το ρίσκο «είναι η θέληση να μην έχει θέληση».


Επίσης ένα σοβαρό ηθικό επιχείρημα είναι το ότι ο τζόγος επηρεάζει αρνητικά το φτωχότερο μέρος του πληθυσμού ως έμμεση φορολογία και λιγότερο τους πλούσιους διευρύνοντας την οικονομική ανισότητα μεταξύ τους. Άρα ο τζόγος, και ιδιαίτερα ο ανεξέλεγκτος επιδρά αρνητικά στο αίτημα για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομική ισότητα το οποίο προβάλλεται ως ένα ηθικό αίτημα από πολλές πλευρές του πολιτικού φάσματος.
Όσοι είναι υπέρ του τζόγου αρχίζουν την συζήτηση αποδεχόμενοι ότι το πρόβλημα είναι η αντίθεση ανάμεσα στην επιθυμία να επιτραπεί η ελεύθερη επιλογή και στον φόβο ότι μια τέτοια επιλογή θα οδηγήσει σε ζημία το άτομο ή την κοινωνία.
Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το ίδιο σημείο εκκίνησης τίθεται και
• για τα ναρκωτικά: σκληρά, μαλακά, οινόπνευμα, τσιγάρο,
• για την πορνεία,
• για το εμπόριο οργάνων, και
• για την αυτοκτονία.
Η υπόθεση περί ελευθερίας της επιλογής και της εφαρμογής της σε σκοτεινά και επιζήμια σημεία του ανθρώπινου ψυχισμού (επιθυμία με μορφές αρχέγονες) και της σχέσης οικονομικής δραστηριότητας με αυτά, έχει οδηγήσει σε παραλογισμούς. Εξού και η περίφημη λύση για τα ναρκωτικά από τον Μ. Φρίντμαν «ελεύθερη διακίνησή τους έτσι ώστε η αγορά να δώσει λύση στο πρόβλημα».
Το κύριο λοιπόν επιχείρημα υπέρ του τζόγου παραμένει το ότι εφόσον δεν κάνει κακό σε άλλους πρέπει να επιτρέπεται. Το ατομικό δικαίωμα στην ελευθερία της επιλογής αποκλείει ως εκ τούτου κάθε αίτημα για το κοινό καλό.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι το μόνο ηθικό επιχείρημα υπέρ του τζόγου είναι μια ωφελιμιστική ηθική η οποία εκτρέπεται στο ατομικό δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής. Είναι μια ωφελιμιστική τοποθέτηση γιατί εντάσσεται στο γενικό αξίωμα του ωφελιμισμού δηλαδή, «να δώσουμε την μέγιστη ευτυχία στο μεγαλύτερο αριθμό ατόμων». Η ευτυχία μεταφράζεται σε μονάδες ηδονής. Η αρχή του ηδονισμού είναι η αρχή πως ό,τι είναι ηθικά σωστό, είναι αυτό το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την ηδονή. Είναι δε κακό ό,τι έχει ως αποτέλεσμα τον πόνο.
Αυτή η θέση είναι και η βάση της αρχής της ελευθερίας. Η αρχή αυτή μας λέει πως μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις εφόσον δεν προκαλείς σε κάποιον άλλον πόνο ή ζημία.
Η αρχή της ελευθερίας και η συμπλοκή της με την έννοια της επιλογής η οποία αποτελεί έννοια συνυφασμένη με την ελευθερία της βούλησης έχει παγιωθεί στην Δυτική κοινωνία ως ηθικό επιστέγασμα συμπεριφορών όπως ο τζόγος αλλά και όπως η άναρχη οικονομία της αγοράς αλλά και των ατομικών δικαιωμάτων. Τα τελευταία από δικαιώματα πολιτικής πράξης και ελεύθερης διακίνησης ιδεών, όπως και προστασίας του ατόμου από την αυθαιρεσία της εξουσίας έγιναν το πλαίσιο ενός άναρχου ατομισμού ο οποίος πράγματι αποκλείει κάθε αναφορά στο γενικό καλό, στις συλλογικές αξίες και παραδόσεις αλλά και στην συνέχεια μέσα στον ιστορικό χρόνο των αιτημάτων συλλογικών υποκειμένων όπως είναι τα έθνη. Οι υποχρεώσεις των ατόμων και η ηθική τους αξία για το γενικό καλό έχουν εκλείψει από την συζήτηση. Έχουν επίσης σχεδόν εκλείψει ως αρχές ηθικής οι έννοιες του Πλατωνικού και Καντιανού δέοντος αλλά και των θεωριών της ηθικής του Αριστοτέλη ως ηθική των αρετών ή της ηθικής ως πράξης η οποία είναι έκφανση της παιδείας και της κοινωνικής αποδοχής της.
Η ηθική του ωφελιμισμού, ως αρχή μιας συζήτησης περί ηθικής, λόγω του αιτήματος της ελευθερίας του ατόμου και των δικαιωμάτων, έχει μονοπωλήσει το θέμα και της οικονομικής και της πολιτικής συμπεριφοράς αλλά και των μεγάλων ηθικών προβλημάτων των κοινωνιών οι οποίες μάλλον δεν αντιμετωπίζουν το θέμα παρά μόνον με την ποσοτικοποίηση των μονάδων ηδονής και του υπολογισμού των για κάθε πολιτική η οικονομική πράξη.
Ίσως η παρουσίαση του ωφελιμισμού να είναι υπερβολικά αρνητική διότι ο ωφελιμισμός εδράζεται και στο ότι οι επιπτώσεις των πράξεων οι οποίες προκαλούν ηδονή πρέπει να διαχέονται στους περισσότερους. Το πρόβλημα πάντως παραμένει: ποιος θα μετρήσει τους περισσότερους και με ποιο μέτρο;
Το θέμα του τζόγου τίθεται ως ζήτημα με πάρα πολλές παραμέτρους και γίνεται μια δυσεπίλυτη εξίσωση. Το ερώτημα όμως της ηθικής διάστασης του τζόγου είναι το σημαντικότερο από τα προβλήματα τα οποία τίθενται για το πώς θα αποφασίσουμε πάνω σε αυτό το θέμα και δεν είναι η διάσταση των επενδύσεων. Η οικονομική ανάπτυξη και η αύξηση των θέσεων εργασίας μπορούν να επιτευχθούν και με άλλους, πιο παραγωγικούς τρόπους πέραν μιας ασύδοτης διάχυσης της τυχαιότητας με εγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων «μηχανών τύχης» ως μέσον επίτευξης της ατομικής ευτυχίας ή επιτυχίας. Γνωρίσουμε πολύ καλά ότι σε συλλογικό επίπεδο δίχως αυτό «τα επιτεύγματα της τεχνολογίας» θα έχουμε πετύχει το καλύτερο αν όχι το κάλλιστο.
Για να είμαστε πραγματιστές, μπορούμε να αποφασίσουμε να πληρώνουμε το πρόστιμο των έντεκα εκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ έχοντας την βεβαιότητα ότι κάνουμε, ακόμη και από την ωφελιμιστική άποψη, το ηθικά σωστό. Οι περισσότεροι θα έχουν το χρόνο και την τύχη να ζήσουν πιο ήρεμοι και πιο κοντά στους άλλους συνανθρώπους τους. Άλλωστε πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως πρόστιμα για την ρύπανση του περιβάλλοντος το οποίο είναι η ίδια η ζωή μας. Προφανώς, το πρόσκαιρο και φευγαλέο «εδώ και τώρα», μάλλον αποτελεί το μέγιστο ηθικό μας αξίωμα

Υποσημείωση:

[1] B. Davis, Gambling in America: Α Growth Industry, Franklin Watts, Νέα Υόρκη 1992.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

 
 
Έφηβοι και μαθητές στη δίνη του τζόγου



της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΝΙΚΗΤΑΡΑ


* Η Χριστίνα Νικηταρά είναι εκπαιδευτικός, πρώην διευθύντρια διεύθυνσης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ανατολικής και Δυτικής Αττικής.


Στη δίνη του τζόγου έχουν περιέλθει και οι μικροί μαθητές και οι έφηβοι. Οι μαθητές και οι έφηβοι υποκείμενοι περισσότερο από όλους τους άλλους στις συνέπειες της κοινωνικής, οικογενειακής και εκπαιδευτικής παρακμής και μάλιστα αναιτίως, είναι οι πιο ευαίσθητοι δέκτες σε μηνύματα, διαφημίσεις και ιδεολογικές σκοπιμότητες. Αυτή η γνωστή και αποδεκτή από όλους μας αλήθεια μεγιστοποιεί την ευθύνη όσων διαχειρίζονται την αγωγή, την ψυχαγωγία και την εκπαίδευσή τους. Από πόσο νωρίς άραγε εισχώρησε στην εκπαίδευση η ιδέα του τζόγου και των τυχερών παιχνιδιών;
Στο βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας της Β΄ Γυμνασίου του ΟΕΔΒ και στη σελ.17 υπάρχει ένα σχετικό κείμενο με τίτλο «Το παιχνίδι του εύκολου κέρδους». Το κείμενο αυτό γνωστοποιεί στους μαθητές όλες τις κατηγορίες των τυχερών παιχνιδιών .Σε μια διαφημιστική παράταξη απαριθμούνται το ξυστό, το λαϊκό, το εθνικό, το κρατικό λαχείο, το λόττο, το προ-πο, το σουίπ στέικ, ο ιππόδρομος, τα καζίνα, οι χαρτοπαικτικές λέσχες, οι τζογαδόρικες συντροφιές.
Χρειάζεται άραγε ο μαθητής της Β΄ Γυμνασίου να πληροφορείται για αυτόν τον ψυχολογικά και συναισθηματικά ,οικονομικά και κοινωνικά επικίνδυνο κόσμο και να ερεθίζεται από το εκθαμβωτικό γεγονός του χορού των δισεκατομμυρίων, ευρώ και ανθρώπων, σε αυτό το παιχνίδι της ελπίδας και του ονείρου; Θεωρώ τολμηρή την παράθεση αυτή, περισσότερο πονηρά ενημερωτική και εισαγωγική και λιγότερο αποτρεπτική.
Είναι κατά τη γνώμη μου αντιπαιδαγωγικό να εμφανίζεται με φανταχτερές εικόνες στα μάτια του εφήβου και του μικρού μαθητή το σκοτεινό και επικίνδυνο παιχνίδι του τζόγου. Για το παιχνίδι του τζόγου που μετατρέπει το άτομο σε μονοδιάστατο και εξαρτημένο, ένα άτομο δηλαδή χωρίς άλλα ενδιαφέροντα, εκτός από τη μανία της κατάκτησης του κέρδους χωρίς όριο, θα έπρεπε οι αναφορές όχι μόνο στα σχολικά αλλά και σε άλλα βιβλία ή έντυπα, να είναι απερίφραστα και άμεσα αποτρεπτικές χωρίς περιθώρια αμφιταλαντεύσεων. Ακούστε στο σχολικό εγχειρίδιο τη μια από τις δυο ερωτήσεις που ακολουθούν του κειμένου.
Ποιά είναι τα τυχερά λαχεία-παιχνίδια στα οποία μπορεί να παίξει όποιος θέλει; Που αλλού μπορεί να δοκιμάσει την τύχη του; εσείς σε ποια τυχερά παιχνίδια έχετε δοκιμάσει την τύχη σας;
Εάν κάποιος δεν ενδιαφέρεται να κάνει στατιστική δεν θα μπορούσε ίσως εύκολα να διατυπώσει αυτή την ερώτηση.
 Πιστεύω ότι ένα βασικό αίτημα όσων πραγματικά ενδιαφέρονται για την προστασία των παιδιών και των εφήβων από τον τζόγο πρέπει να είναι η απαγόρευση από τα σχολικά βιβλία αμφιταλαντευόμενων προβληματισμών οι οποίοι προκαλούν ελκυστικές απορίες ή απόπειρες γνωριμίας με αυτό το είδος ζωής.
Στα όσα βεβαίως αναφέρει το κείμενο αυτό που τυπώθηκε το 1996, προστέθηκε σήμερα το διαδίκτυο, το οποίο διευκόλυνε και αύξησε τους οπαδούς του τζόγου μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Το 6% των παιδιών ηλικίας 14-16 ετών δηλώνει ότι παίζει τυχερά παιχνίδια στο Διαδίκτυο. Το ποσοστό αυτό μικρό φαινομενικά μικρό αλλά πολύ σοβαρό, περιβεβλημένο από την παρανομία, ανησυχητικά εμφανίζει αυξητικές τάσεις. Σχετική έρευνα αναφέρει ότι στον ηλεκτρονικό τζόγο ενδίδουν ολοένα και περισσότερο οι έφηβοι, ανακαλύπτοντας πριν ακόμη ενηλικιωθούν την «αδρεναλίνη» της ρουλέτας, των κάθε λογής στοιχημάτων και της χαρτοπαιξίας μέσα από την οθόνη του υπολογιστή τους. Ο βομβαρδισμός με διαφημιστικά μηνύματα για πάσης φύσης τζόγο κάνει ακόμα και τους πιο «ανθεκτικούς» χαρακτήρες να λυγίζουν. Οι υπαίθριες διαφημίσεις το έχουν σχεδόν αποκλειστικά ως θέμα, είτε «μέσα από τα μάτια της Τζούλιας» είτε μέσω σλόγκαν του τύπου «παίξε όπως είσαι», ενώ και τα ραδιοφωνικά σποτ «ξεχειλίζουν» από… παραινέσεις για on line παιχνίδι. Η συνέχεια στον κατακλυσμό των μηνυμάτων υπέρ των τυχερών παιγνίων δίνεται από την ίδια την κυβέρνηση, που εν μέσω οικονομικής με διάφορους τρόπους μετατρέπει τη χώρα σε μια χώρα παραδομένη στα χαμόγελα και τις ελπίδες της τύχης. Η χώρα μας ευνοώντας την μεγάλη ανάπτυξη των τυχερών παιχνιδιών και του τζόγου οδηγεί στην καταστροφή επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ανθρώπους κάθε ηλικίας και οικογένειες. Ο ισχυρισμός ότι «σε μια ελεύθερη χώρα ο καθένας είναι ελεύθερος να αυτοκαταστραφεί» είναι εξοντωτικός και επικίνδυνος. Ο εξαρτημένος από τον τζόγο δεν καταστρέφει μόνο τον εαυτό του αλλά παίρνει μαζί του και ολόκληρη την οικογένειά του και το στενό του περιβάλλον. Με έναν λαό που έχει ιδιαίτερη αγάπη στο τζόγο, με μια νεολαία πρωταθλήτρια σε τηλεθέαση (σύμφωνα με την αξιολόγηση των 15χρονων μαθητών σε 40 περίπου χώρες του ΟΟΣΑ γνωστή ως PISA, τα ελληνόπουλα, αγόρια και κορίτσια, καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων) και σε μια χώρα με τις περισσότερες αθλητικές εφημερίδες, τα «φρουτάκια» είναι ο θάνατος της νεολαίας μας.
Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε παιδιά 14-16 ετών, σε μαθητές δηλαδή Γυμνασίου και Λυκείου, έδειξαν ο τζόγος - εισβάλλει στη ζωή των εφήβων μέσα από τον εκπληκτικό, κατά τα άλλα, κόσμο του Διαδικτύου.
Παίζουν κυρίως με δύο τρόπους», εξηγεί ο κ. Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της ΜΕΥ και εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (www. Safer internet.gr) στο Διαδίκτυο διάφορα τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα, ακόμη και παιχνίδια ηλεκτρονικών καζίνων. «χρησιμοποιώντας στα κρυφά τις πιστωτικές κάρτες των γονιών τους ή με προπληρωμένες κάρτες, τις οποίες παλιότερα τις εξέδιδαν οι ίδιες οι τράπεζες, αλλά τώρα τις βρίσκει κανείς ακόμη και στα ψιλικατζίδικα. Το παιδί παίρνει αυτήν την κάρτα για να πληρώσει τη συνδρομή του στο διαδικτυακό παιχνίδι που παίζει, αλλά μετά τη χρησιμοποιεί για να παίζει καζίνο και να τζογάρει σε διάφορες ιστοσελίδες».
Ο ίδιος φέρνει ως παράδειγμα μια εφαρμογή του δημοφιλέστατου πλέον Facebook, μέσω της οποίας μπορεί κανείς να παίξει πόκερ δωρεάν. «Κάπως έτσι μαθαίνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία και παίζουν πόκερ. Επειδή εκεί παίζεις δωρεάν είναι πολύ πιο εύκολο»...
«Το 6% δεν είναι μικρό ποσοστό», ξεκαθαρίζει ο επιστημονικός συνεργάτης της ΜΕΥ. «Κατ’ αρχάς είναι παράνομο, απαγορεύεται να παίζουν οι ανήλικοι τυχερά παιχνίδια και αποδεικνύεται πως 6 στα 100 παιδιά παίζουν παράνομα. Δεύτερον πρόκειται για ένα ποσοστό που επιδεικνύει αυξητικές τάσεις κι αυτό από μόνο του είναι ανησυχητικό».
Αυτό που φοβούνται οι ειδικοί είναι η πιθανότητα ορισμένα παιδιά να εμφανίσουν στοιχεία εξάρτησης από τον τζόγο. Γι’ αυτό και εφιστούν την προσοχή των γονιών. Ενδεικτικό είναι πως στη γραμμή βοηθείας «Υποστηρίζω» 800 11 800 15έφτασαν αναφορές από γονείς που είδαν ξαφνικά τις πιστωτικές τους κάρτες να φουσκώνουν αδικαιολόγητα κι ανακάλυψαν πως τα παιδιά τους έπαιζαν σε ηλεκτρονικά καζίνο. ηλεκτρονικός τζόγος φαίνεται πως είναι «καθαρά αντρικό φαινόμενο», αφού πολύ μεγάλο ποσοστό όσων δήλωσαν πως παίζουν στο Ιντερνετ τυχερά παιχνίδια είναι αγόρια.
Oι συνέπειες είναι βαριές:
• άγχος,
• χαμηλή απόδοση, • εξασθένηση των γνωστικών ικανοτήτων (εξασθενεί η προσοχή, η μνήμη και η ικανότητα λήψης αποφάσεων)
• κατάθλιψη: παρατηρούνται όλα τα συμπτώματα της κατάθλιψης, όπως διαταραχές του ύπνου, απώλεια της όρεξης, ευερεθιστότητα, απόσυρση κ.ά.,
• σκέψεις για αυτοκτονία: ο παίκτης αισθάνεται παγιδευμένος στα δυσεπίλυτα οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα και σκέφτεται ως λύση την αυτοκτονία.
(Blaszczynski, A. μετ.Βαλαλά, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003).
Για όλα τα παραπάνω, τα οποία επιβεβαιώνουν και σχετικές επιστημονικές έρευνες, αποδεικνύεται πως η εξάρτηση από τον τζόγο είναι πλέον μια ψυχική ασθένεια και όχι μια κακή συνήθεια αδύναμων χαρακτήρων. Αυτός είναι ο λόγος που η αμερικανική βουλή των αντιπροσώπων απαγόρευσε πολλά τυχερά παιχνίδια στο Διαδίκτυο. Αυτός είναι επίσης ο λόγος, που στη Γερμανία συζητείται η απαγόρευση των αυτομάτων τυχερών παιχνιδιών και προτείνονται αυστηρά μέτρα απαγόρευσης εισόδου των νέων σε χώρους όπου υπάρχουν τέτοια παιχνίδια. Επίσης οι ισραηλινοί ενώ έχουν τα περισσότερα καζίνα στον κόσμο, στο Ισραήλ είναι απαγορευμένα.
Οι παιδαγωγικές και πολιτικές παρεμβάσεις με ιδιαίτερη αυστηρότητα πρέπει να προστατεύσουν τη χώρα μας και τη νεολαία μας από τον κίνδυνο της άτροπης και τυφλής τύχης…


Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Καζινοποίηση της Ελλάδας



του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ


* Ο Γιάννης Παπαμιχαήλ είναι καθηγητής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.


Τι να σημαίνει άραγε από την άποψη της κοινωνικής και πολιτισμικής συγκρότησης της πρωτεύουσας μιας κανονικής δυτικής χώρας η απότομη μετατροπή της σε ένα είδος Las Vegas της Ευρώπης και των Βαλκανίων; Το ερώτημα επιδέχεται πολλές απαντήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων προφανώς θα επικεντρωθούν στις περιβαλλοντικές, νομικές και οικονομικές πτυχές μιας τέτοιας, δήθεν εκσυγχρονιστικής πολιτικής επιλογής. Θα μετρήσουν λόγου χάρη με νομικούς όρους ή με όρους επενδύσεων, θέσεων εργασίας και εισαγόμενου αραβικού ή άλλου συναλλάγματος τα υπέρ και τα κατά αυτών των αναπτυξιακών σχεδίων.
Βέβαια, υπάρχουν και άλλες παράμετροι, πιο κοινωνικής και πολιτισμικής φύσης, στη βάση των οποίων θα έπρεπε ίσως να αναλυθεί η σε βάθος χρόνου μεταβολή κάποιων παραλιακών περιοχών της χώρας αυτής, κυρίως γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα της, σε κέντρα κοσμοπολίτικου τζόγου. Η μαφιοποίηση των εκμεταλλεύσεων, της χρήσης και της λειτουργίας των υποδομών που σχεδιάζονται είναι βέβαια μια από τις παραμέτρους αυτές: είναι όντως «πολλά τα λεφτά». Η γενίκευση του αντιπαραγωγικού παρασιτισμού «παροχής υπηρεσιών τζόγου» ως κεντρικής ιδεολογίας μιας κοινωνίας ίσως υπό διάλυση από κοινωνικής, πολιτισμικής και πολιτικής άποψης είναι μια άλλη εξίσου σημαντική παράμετρος του ίδιου προβλήματος. Άλλοι ομιλητές έχουν ίσως θίξει ή σκοπεύουν να αναφερθούν εκτενέστερα σε όλα αυτά τα προβλήματα και να επισημάνουν τους κινδύνους που εμπεριέχονται σε μια εκτεταμένη «καζινοποίηση» της χώρας.
Προσωπικά, ίσως και λόγο της επαγγελματικής και επιστημονικής μου ιδιότητας, θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή μου στις διαδικασίες της αλλαγής των συλλογικών νοοτροπιών που θα ερμήνευαν την άμεση ή έμμεση πιθανή συναίνεση ενός τμήματος της κοινής γνώμης σε αυτήν την καζινοποίηση. Που θα προσέγγιζαν δηλαδή αυτές τις νοοτροπίες ως εκδηλώσεις της συμμετοχής των πολιτών μιας χώρας σε ένα «όραμα εκσυγχρονισμού» που αγκαλιάζει με συμπάθεια ίσως και με κυνισμό το ενδεχόμενο της επίσημης διεύρυνσης του τζόγου και των τυχερών παιχνιδιών. Με άλλα λόγια, θα ήθελα να θίξω το ζήτημα της πιθανής μεταβολής της ίδιας της κοινωνίας όχι μόνο σε υπαλλήλους, αλλά και σε σταθερούς πελάτες των καταστημάτων και πρακτορείων πώλησης ελπίδων γρήγορου πλουτισμού. Συνεπώς, του τρόπου με τον οποίο οι σύγχρονοι δυτικοί πολίτες προσλαμβάνουν και κατανοούν την ίδια την έννοια της τύχης και του τυχερού παιχνιδιού.
Ο τζόγος δεν είναι ασφαλώς κάτι νέο, όπως δεν είναι και η αναζήτηση των ευκαιριών πλουτισμού μέσα από την τύχη. Εντούτοις, το πλαίσιο της νοηματοδότησης των παραπάνω εννοιών και πρακτικών έχει μεταβληθεί ριζικά. Πιστεύω λοιπόν ότι θα πρέπει να επισημάνουμε, έστω και συνοπτικά, αυτές τις μεταβολές της νοηματοδότησης της τύχης και του τυχερού παιχνιδιού, αν θέλουμε να κατανοήσουμε τους κινδύνους που εμπεριέχονται στην μετατροπή των πολιτών σε μόνιμους πελάτες των καζίνων. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν:


• Πόσες και ποιες αντιστάσεις μπορεί άραγε να έχει η σημερινή νεοελληνική κοινωνία και ιδίως τα μικροαστικά και λαϊκά της στρώματα απέναντι στις σειρήνες του κοσμοπολίτικου Λας Βέγκας, που για να λειτουργεί μονίμως στο Ελληνικό ή αλλού, χρειάζεται μόνιμα θύματα;


• Ποιοι άραγε θα παίζουν στα διάφορα μικρά και μεγάλα στοιχήματα, στα βίντεο – λόττο, στους κουλοχέρηδες και στα φρουτάκια, λοξοκοιτώντας προς τις πιο απρόσιτες μεγάλες αίθουσες των καζίνων με τις ρουλέτες και τις πράσινες τσόχες; Τι θα είναι από πραγματικής κοινωνικής άποψης, το μοντέλο ανάπτυξης του Ντουμπάι εφαρμοσμένο «αλλά ελληνικά»;


Όπως ίσως θυμόμαστε οι παλαιοί άνθρωποι, πολλούς εκ των οποίων οι πιο ηλικιωμένοι από εμάς προλάβαμε να γνωρίσουμε, ερμήνευαν τις αδικίες τις ατυχίες και τις ανισότητες αυτού εδώ του κόσμου μέσα από τις αναφορές τους στην μοίρα ή στις ανεξερεύνητες βουλές του υψίστου.
Η έννοια και η αίσθηση της τύχης –της καλής ή της κακής του κάθε ατόμου–, οι ευκαιρίες να ζήσει τη ζωή του λίγο πολύ καλά ή έστω, όχι πολύ άσχημα, ήταν ενταγμένες λοιπόν σε ένα πλέγμα κοινωνικών παραστάσεων περί του απρόβλεπτου μέλλοντος ή της τυχαιότητας. Ο άγνωστος χαρακτήρας των μελλούμενων τροφοδοτούσε τις ελπίδες των ανθρώπων κάτω από την αιγίδα ενός άγνωστου και ανεξερεύνητου πεπρωμένου – πεπρωμένου αδιαφανούς ακριβώς επειδή βρισκόταν υπό την εποπτεία του Θεού. Η πίστη ότι η δικαιοσύνη είναι κάτι που υπάρχει και αποδίδεται εν τέλει είτε ως θεία πρόνοια, είτε ως θεία δίκη καθιστούσε δυνατή την υπομονή στα βάσανα της ζωής και την καρτερικότητα με την οποία οι πιο φτωχοί από τους πιστούς αντιμετώπιζαν στωικά – και όχι απαραίτητα μοιρολατρικά – την πραγματικότητα, «χωρίς να εφορμούν εναντίον των πλουσίων», όπως παρατηρούσε εύστοχα ο Μέγας Ναπολέων.
Υπό την αιγίδα λοιπόν του πεπρωμένου, της μοίρας και της θείας βούλησης η τύχη – κυρίως βέβαια η καλή τύχη ήταν πάντα το άλλο όνομα της ελπίδας σε μια αμυδρή έστω πιθανότητα βελτίωσης των συνθηκών της ζωής. Ήταν κάτι που μπορούσε να συμβεί ξαφνικά, «ακόμη και τώρα που μιλάμε» - ή ακόμη, που μπορούσε να δοκιμαστεί σε αμφιλεγόμενες και ριψοκίνδυνες καταστάσεις, χωρίς να αποσταθεροποιούνται οι ευρύτερες κοινωνικές σχέσεις και χωρίς να οδηγούνται τα άτομα που ενδεχομένως αναζητούσαν την τύχη τους σε σχέσεις παθιασμένης και μανιακής εξάρτησης από τις στατιστικές πιθανότητες ενός μόνιμου τζόγου. Άλλωστε ένας καλός άνθρωπος διατηρούσε περισσότερες πιθανότητες να ευνοηθεί από τη θεία βούληση από έναν κακό και έτσι είχε κάθε λόγο να αγοράζει που και που, λόγου χάρη κάθε Πρωτοχρονιά, ένα λαχείο και να περιμένει τη θεία επιβράβευση της καλής και φιλάνθρωπης συμπεριφοράς του.
Βέβαια αν υποθέσουμε ότι ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο, είναι δύσκολο ως κοινοί θνητοί να κατανοήσουμε γιατί υπήρξε τόσο μεροληπτικός ως προς την κατανομή του πλούτου και των συνθηκών που θα έκαναν τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων επί της γης λίγο πιο βιώσιμη. Οι ανεξερεύνητες βουλές του φαίνονται πια για πολλούς δυτικούς τουλάχιστον ανθρώπους, σχεδόν ηθικά απαράδεκτες. Με το νεωτερικό «θάνατο του Θεού», η αναζήτηση της καλής τύχης εξορθολογικοποιήθηκε και ταυτόχρονα έγινε πιο «μοναχική».
Οι σημερινές απομαγευμένες κοινωνικές συνειδήσεις χαρακτηρίζονται λοιπόν από συλλογικές πεποιθήσεις που αλλάζουν πολύ το παραδοσιακό κοσμοθεωρητικό τοπίο εντός του οποίου σχηματίζονται οι κοινωνικές νοοτροπίες σχετικά με την αναζήτηση της καλής τύχης: Γνωρίζουμε λόγου χάρη ότι σε συνάρτηση με τον συνταγματικό λόγο περί των ατομικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο οποίος οργανώνει με θεολογική θα λέγαμε αυστηρότητα τις σημερινές πολιτικά ορθές πεποιθήσεις και τις χρηστοήθειες της εποχής μας, τα άτομα οδηγούνται συστηματικά στην φαντασιακή έστω διεκδίκηση κάποιας «ισότητας ευκαιριών» κοινωνικής αυτοπραγμάτωσής τους εντός του παρόντος χρόνου. Απαλλαγμένη ιδεολογικά από το ιστορικό συγκρουσιακό πλαίσιο της διεκδίκησης της πολιτικής ισότητας (δηλαδή της ελευθερίας των ομάδων και των συλλογικών υποκειμένων να αποφασίζουν για τα πεπρωμένα τους, η καθημερινή διεκδίκηση των ίσων ευκαιριών αυτοεκπλήρωσης από τον καθένα δεν μπορεί προφανώς παρά να οδηγεί τις κοινωνίες σε ένα πεδίο αλληλομαχιών και διαγκωνισμών που διεξάγονται υπό το πρόσημο της προνομιακής πρόσβασης και διανομής του πλούτου στο αέναο παρόν της ελεύθερης αγοράς. Αυτή η αντικοινωνική κοινωνία, όπως την ονομάζουν πολλοί κοινωνιολόγοι, δεν μπορεί όμως να λειτουργήσει ως κοινωνία πολιτών έστω και συμβατικά, αν δεν παρέχει στους λεγόμενους πολίτες της το πρακτικά και εργαλειακά εκπραγματισμένο μυθιστόρημα της νομικής τους ισότητας ως προς τις πιθανότητες να βρουν και να εκμεταλλευτούν «αν είναι αρκετά ικανοί» τις ευκαιρίες να πλουτίσουν που τους παρέχει η κοινωνία της αγοράς.
Χωρίς Θεό, όταν δηλαδή τα πάντα επιτρέπονται, όπως έλεγε και ο Νίτσε, επιτρέπεται και για το χειρότερο φτωχό αμαρτωλό να ελπίζει ότι κάποτε θα πιάσει την καλή για να περνάει καλά, καλύτερα από τους άλλους. Σε αυτές τις συνθήκες, ο τζόγος σε όλες τις μορφές του καθίσταται η αγορά της εργαλειοποιημένης ελπίδας και της στατιστικά οργανωμένης τύχης. Την ισότητα των ευκαιριών δεν την εγγυάται πλέον καμία θεία βούληση, κανένα πεπρωμένο. Μόνο η καλή οργάνωση του παιχνιδιού, η έντιμη κατανομή των πιθανοτήτων μεταξύ των παικτών – και κυρίως οι επενδυτικές δυνατότητες του τζογαδόρου, το ύψος των επενδύσεων του οποίου στο παιχνίδι αυξάνει στατιστικά αυτές τις πιθανότητες επιτυχίας.
Όλα τα παραπάνω αφορούν τις σύγχρονες συλλογικές νοοτροπίες επί των οποίων θεμελιώνεται η τζογαδόρικη ελπίδα του καθενός να πιάσει την καλή συμμετέχοντας σε ένα θεσμικώς οργανωμένο τυχερό παιχνίδι. Τι συμβαίνει όμως όταν οι παραπάνω συνθήκες συνδέονται με μια δημοσιονομική και κοινωνική κρίση σαν εκείνη που γνωρίζει σήμερα η χώρα μας;
Σήμερα οι Έλληνες πολίτες καλούνται να πληρώσουν με χίλιους δυο τρόπους (φόρους, περικοπές, αυξήσεις τιμών κλπ.) κάποια τοκογλυφικά επιτόκια που επιβάλλει το περιβόητο μνημόνιο. Το επίπεδο της ζωής, δηλαδή οι καταναλωτικές πρακτικές του μη παραγωγικού ατόμου που αποκαλείται «μέσος Έλληνας» αντιμετωπίζονται ως ενδείξεις καταχρηστικής ευημερίας που αποκτήθηκαν είτε με πλάγιους τρόπους, είτε με δανεικά. Ενοχοποιημένη για τον παρασιτισμό στον οποίο οδηγήθηκε σταδιακά κατά το διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, η εξατομικευμένη νεοελληνική κοινωνία ξύπνησε ξαφνικά με το συναίσθημα ότι λεηλατήθηκε και καταληστεύθηκε στον ύπνο της. Η σχετικά πρόσφατη ευημερία των νέων λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων, η μικρή καταναλωτική χλιδή την οποία οι περισσότεροι πολίτες, μετά την ένταξη της χώρας στο ευρώ, είχαν θεωρήσει εξασφαλισμένη, απονομιμοποιείται και αμφισβητείται με όλους τους τρόπους. Οι δυνατότητες αναδιάρθρωσης – ή ίσως ακόμη καλύτερα μονομερούς διαγραφής του χρέους – δηλαδή οι ελπίδες για κάποιες καλύτερες μέρες που θα μπορούσαν να έρθουν βραχυπρόθεσμα ή έστω μεσοπρόθεσμα, δεν φαίνονται καθόλου να εγγράφονται στην ημερήσια διάταξη της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, που επί της ουσίας μοιάζει να έχει εκχωρήσει μέρος της εξουσίας στην ΤΡΟΪΚΑ των Γερμανών, των Αμερικανών, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ. Παράλληλα, οι διάφορες εκκλήσεις της αριστεράς για νέα ΕΑΜ ή για τη συγκρότηση μετώπων σωτηρίας, όπως δεν ακολουθούνται από συγκεκριμένα μέτρα και διαδικασίες οργάνωσης των λαϊκών αντιστάσεων σε βάθος χρόνου, δεν φαίνονται ικανές να υπερβούν τη λαϊκή απαισιοδοξία και την γενικευμένη δυσπιστία της κοινής γνώμης.
Σε τέτοιες λοιπόν συγκυρίες, είναι αναμενόμενο ότι ο τζόγος και η καζινοποίηση των λαϊκών ελπίδων θα ενισχυθούν και τα ΜΜΕ θα συμβάλλουν σε αυτό. Ο καθένας θα θέλει να βρει μια ατομική προσωπική διέξοδο στο συλλογικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζει καθημερινά. Το ήδη συρρικνωμένο λαϊκό εισόδημα θα επενδυθεί με διάφορους τρόπους στην εξαγορά όλο και περισσότερων πιθανοτήτων «τυχαίου πλουτισμού». Αυτή η κρυφή υπερφορολόγηση του δικαιώματος των πολιτών στην ατομική ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο επισφραγίζει στις κοινωνικές νοοτροπίες τις πιο παρασιτικές αντιλήψεις σχετικά με τις διαδικασίες της «διεξόδου από την κρίση». Ταυτόχρονα όμως θα στερήσει από την όλο και πιο ασθματική εγχώρια αγορά προϊόντων και υπηρεσιών – συνεπώς, από τους εργαζόμενους σε αυτούς τους τομείς, τα τελευταία υπόλοιπα της ρευστότητας που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ανάγκη για να επιβιώσουν και να ξεπεράσουν την κρίση.
Δύσκολα λοιπόν θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς την καζινοποίηση και τη γενίκευση του τζόγου ως αναπτυξιακό μέτρο. Δύσκολα επίσης θα μπορούσε κάποιος να τη νομιμοποιήσει ακόμη και ως προσωρινό οικονομικό μέτρο που αποσκοπεί στη βελτίωση των δημοσίων οικονομικών. Είναι σίγουρα όμως μια καλή επένδυση κάποιων Εμίρηδων και άλλων, λιγότερο πλουσίων επενδυτών που δεν θα στραγγίξει μόνο τα εισοδήματα των πιο ευκατάστατων κοινωνικών στρωμάτων.
Εύλογη λοιπόν είναι η ανησυχία μας. Η διάψευση του κ. υπουργού Οικονομικών δεν μπορεί να μας καθησυχάσει όταν υπογράφονται μνημόνια που προβλέπουν την πιθανότητα της καζινοποίησης της παραλιακής ζώνης και όταν διαπιστώνουμε τον κυνισμό με τον οποίο ενοχοποιείται και καλείται να πληρώσει η κοινωνία ολόκληρη για την κρίση.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010



Κοινωνική Ψυχολογία

του ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΙΤΗ
 
* Αναπληρωτής καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας, Τμήματος Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστήμιου

Η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια συνιστά ένα πολυδιάστατο κοινωνιοψυχολογικό γεγονός, δεδομένου ότι εμπλέκει παραμέτρους και αναδεικνύει διαστάσεις του κοινωνικού πεδίου και των ψυχολογικών διεργασιών του κοινωνικού υποκειμένου, που εκτείνονται σε πολλαπλά επίπεδα αφαίρεσης. Πέρα από το ότι η παικτική δραστηριότητα αποτελεί καθαυτή μια οικονομική συμπεριφορά (με την ευρεία έννοια του όρου), εμπλέκει την πρόσληψη της πραγματικότητας και την αυτοτοποθέτηση και αυτοκατανόηση ατομικών και συλλογικών υποκειμένων μέσα σ’ αυτήν. Η εν λόγω κοσμοθεωρητική δυναμική της ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια έχει λοιπόν πολλαπλές εκφάνσεις τόσο σε αυστηρά ατομικό επίπεδο (ρύθμιση συμπεριφοράς, διαχείριση ψυχολογικών ενισχύσεων και προσωπικές στρατηγικές αυτοελέγχου) όσο και σε ευρύτερο κοινωνικό, δεδομένου μάλιστα ότι η επίσημη θεσμική της τοποθέτηση, ως «κεντρικού ζωτικού άξονα οικονομικής ανάπτυξης», την καθιστά οιονεί αυτόνομο συντελεστή συγκρότησης ευρύτερης κοινωνιακής οπτικής.
Η κρατική πρωτοβουλία (περαιτέρω) «ανάπτυξης-απελευθέρωσης» της προσφοράς τυχερών παιχνιδιών στη χώρα μας, υπακούοντας στην κυρίαρχη και φαινομενικά μόνον «πραγματιστικά αυτονόητη» οικονομίστικη λογική κοινωνικής συγκρότησης, συγκαλύπτει τις ευρύτερες προϋποθέσεις και συνέπειες ως προς το πώς μια κοινωνία θέτει τον εαυτό της. Εξωθώντας στα άκρα την κυρίαρχη-θετικά σημασιολογημένη-οργανωτική αρχή της «ριψοκινδύνευσης» (και ταυτόχρονα εθελοτυφλώντας μπροστά στην κατάσταση προϊούσας κοινωνικής διακινδύνευσης, την οποία αναπαράγει) καταλήγει να απελευθερώνει δυναμικές επιρρέπειας προς την κοινωνική και ψυχολογική παθογένεια.
Η εκλογικευτική εξισορρόπηση της επικίνδυνης αυτής κοινωνιοψυχολογικής δυναμικής, που φαίνεται να επιταχύνεται, γίνεται μέσω της ανατίμησης της «ατομικής υπευθυνότητας» στο όνομα μάλιστα της «ανοιχτής κοινωνίας των πολλαπλών δυνατοτήτων» και της «δεκτικότητας του ατόμου σε εμπειρίες και συγκινήσεις». Η αναπόδραστη αναγνώριση από την πλευρά της Πολιτείας (έστω και διακηρυκτικά) της προαναφερόμενης παθογενούς δυναμικής θα περιοριστεί όμως δυστυχώς αποκλειστικά και μόνο-όπως έχει δείξει η μέχρι τώρα εμπειρία- στην επισήμανση ψυχοαναγωγιστικών παραμέτρων αυστηρά ατομοκεντρικού χαρακτήρα. Έτσι η όποια «εξισορρόπηση» της επέκτασης των τυχερών παιχνιδιών με μέριμνες ατομικής συμβουλευτικής και θεραπείας (στο βαθμό που αυτές θα εξαγγελθούν και θα υλοποιηθούν πραγματικά), πέρα από αναποτελεσματική είναι και άκρως εργαλειακή, δεδομένου ότι ακολουθώντας τη λογική του social engineering υπηρετεί το πολιτικά απενοχοποιητικό πρόταγμα μιας αυτορρυθμιζόμενης κινούμενης ισορροπίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένες τις διαγραφόμενες εξελίξεις, το οποιοδήποτε «αλτρουιστικό μάρκετινγκ» από μέρους του Κράτους πέρα απο άλλοθι δεν θα είναι δυστυχώς τίποτε περισσότερο από ένα ακόμη ακραίο σύμπτωμα ασέβειας προς τη νοημοσύνη και τις πραγματικές ανάγκες του πολίτη.

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Ηλεκτρονικά Παιχνίδια

του ΓΙΑΝΝΗ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

* Κατασκευαστής και διακινητής ηλεκτρονικών παιχνιδιών

Είναι σίγουρο ότι έχετε ακούσει πολλές έρευνες και γκάλοπ που έχουν γίνει και τάσσονται κατά του τζόγου και τις επιπτώσεις που προκαλεί. Άλλωστε και εδώ οι συνομιλητές φρόντισαν να σας ενημερώσουν για αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Είμαστε μαζί σας. Δεν τρελάθηκα ξαφνικά, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Μπορώ να αντιπαραθέσω επιχειρήματα για κάθε επιχείρημα των ερευνών για τα γκάλοπ και τις συνέπειές τους προβάλλοντας αντίστοιχα. Αλλά όλα είναι θέμα ερωτήσεων και οι εταιρείες δημοσκοπήσεων βοηθούν αν μη τι άλλο αυτόν που πληρώνει για την έρευνα. Δεν υπάρχει κανείς που στην ερώτηση «θέλετε έναν κουλοχέρη στην πόρτα σας» θα απαντήσει θετικά. Η απάντηση είναι μονόδρομος: ΟΧΙ. Εμείς όμως μιλάμε για άλλα παιχνίδια που εσκεμμένα βαφτίζονται κουλοχέρηδες. Πολυάριθμες μελέτες και ιατρικές έρευνες, καθώς και πολλά παραδείγματα που ακούστηκαν είναι πραγματικά. Πολλά είναι ακραία αλλά εδώ το ζητούμενο είναι εάν μπορεί να δημιουργηθεί εθισμός και να διαλυθεί ο κοινωνικός και οικονομικός ιστός μιας οικογένειας η ενός ατόμου.
Ας επανέλθουμε στη δική σας δημοσκόπηση με την αρνητική απάντηση για τον κουλοχέρη, αλλά σε δική μας ερώτηση: «Το ΚΙΝΟ διενεργείται ήδη στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Θα θέλατε να διεξάγεται και εκτός πρακτορείων και χωρίς καμιά διαφήμιση;», η απάντηση είναι κατά 63% «ναι». Δεν είναι λοιπόν θέμα δημοσκοπήσεων.
Ποιος κέρδισε από τη διαστρέβλωση του όρου κουλοχέρης στην γειτονιά; Για την ώρα μόνο τα καζίνο Ο λαλίστατος εκπρόσωπός τους στη διαβούλευση με τους υπουργούς και φορείς επαίρετο ότι επιτέλους κατόρθωσε να κατοχυρώσει ένα παιχνίδι, το TEXAS HOLDEΜ, να διενεργείται μόνο στις δικές του αίθουσες. Είναι το ίδιο είδος παιχνιδιού που παίζεται χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση με εικονικά χρήματα διά μέσου των υπολογιστών. Ακόμη και με ελάχιστη συμμετοχή των 5 η 10 ευρώ μπορείς να συμμετέχεις σε αγώνες τοπικούς, μετά πανελλήνιους και τελικά σε παγκόσμιο πρωτάθλημα. Αυτό τελικά κατοχύρωσε το ότι σου απαγορεύει να παίζεις χωρίς χρήματα ένα παιχνίδι. Τώρα δεν νομίζω ότι θα ύπαρξει επιτροπή που το ίδιο παιχνίδι θα το χαρακτηρίσει τεχνικό. Είμαστε παραμονές της σύνταξης του νομοσχέδιου. Συμπτωματικό; Δεν νομίζω Προσδοκώμενα έσοδα τεράστια.
Τι μηχανήματα είναι αυτά που ζητάμε και το κράτος επιμελώς τα συγχέει με τα VLTs – κουλοχέρηδες για να καταλαβαίνουν όλοι καλύτερα. Τα μηχανήματα περιορισμένου οφέλους λειτουργούν σε 23 χώρες της ΕΕ εδώ και χρόνια. Λειτουργούν σε προκαθορισμένο αριθμό σε αδειοδοτημενα καταστήματα 2-3 σε κάθε ένα από αυτά, αποτρέποντας τη δημιουργία μικρών καζίνων. Παίζουν με συγκεκριμένο πρόγραμμα, δεν παραποιούνται και δεν είναι μόνο παιχνίδια οθόνης. Μπορείς να στοιχηματίσεις από 10-50 σεντς και να κερδίσεις μέχρι 50 ευρώ. Η επιστροφή στον παίκτη είναι της τάξης του 92%. Με οποιονδήποτε τρόπο και να παίζεις δεν μπορείς να χάσεις περισσότερο από 25 ευρώ την ημέρα. Για το λόγο αυτό και δεν τα θέλουν και δεν τα διαχωρίζουν. Σε αυτά παίζεις διασκεδάζοντας, δεν προσδοκάς μεγάλα κέρδη, αλλά παίζεις τα ρέστα του καφέ σου. Ένα κατάστημα–καφενείο με τα 25 ευρώ αυτά πρόσθετο εισόδημα μπορεί να κρατηθεί στα πόδια του. Θα τα καταναλώσει στην Ελλάδα και θα κυκλοφορήσει το χρήμα. Τα μηχανήματα κατασκευάζονται στην Ελλάδα, ακόμη και τώρα σε περίοδο πλήρους απαγόρευσης κάνουμε εξαγωγές και δουλεύουν και άλλα επαγγέλματα σιδεροκατασκευές, επιπλοποιοί, εταιρείες υπολογιστών κ.λπ. Δεν μπορεί να εθιστεί και δεν μπορεί να γίνει εν δυνάμει νέος παίκτης τυχερών παιχνιδιών.
Τα μηχανήματα VLTs που θέλουν να φέρουν εδώ είναι όλα εισαγωγής. Είναι και λειτουργούν ακριβώς όπως τα μηχανήματα των καζίνων. Ίσως για να χρυσώσουν το χάπι έδωσαν το TEXAS HOLDEΜ στα καζίνο για να κάμψουν αντιστάσεις. Μας απαγορεύουν με νόμο να φτιάξουμε οτιδήποτε αφορά αυτά τα μηχανήματα. Στα χρόνια που λειτουργούν τα καζίνο στη χώρα μας δεν έχουν αγοράσει ούτε ένα μέτρο τσόχα. Είναι δε μηχανήματα που λειτουργούν σε ελάχιστες χώρες της ΕΕ.
Τα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, με αιχμή του δόρατος το περίεργο παιχνίδι ΚΙΝΟ, που είναι παγκόσμια πρωτοτυπία, την παλιά τόμπολα – μπίνγκο, το ανέδειξαν σαν το κατεξοχήν παιχνίδι του τζόγου, μπορεί να σε εθίσουν. Πόσες κληρώσεις γίνονται την ήμερα; Είναι απίθανο, δεν υπάρχει πουθενά προηγούμενο. Με τα παιχνίδια περιορισμένου κέρδους περνάς την ώρα σου μόνο. Υπάρχουν πολλές μελέτες για το πώς εθίζεται κανείς και τι μεθόδους χρησιμοποιεί για το σκοπό αυτό. Κυρίως η διαφήμιση για τα προσδοκώμενα τεράστια κέρδη. Δεν είναι τζογαδόροι οι Έλληνες περισσότερο από τους άλλους. Οι άνθρωποι παίζουν περισσότερο ότι απαγορεύεται και τα άλλα κράτη έχουν άρει εδώ και πολύ καιρό τις απαγορεύσεις. Τα παιχνίδια που απαγόρευσαν ήταν τα τεχνικά. Αυτό ζητάμε από εσάς να μας βοηθήσετε στην ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης να θεσπίσει τους νόμους και τις προϋποθέσεις ώστε να προστατευθεί το κοινωνικό σύνολο και να δουλέψουν Έλληνες να προσφέρουμε και μια δουλειά που σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι δυσεύρετη χωρίς να προκαλέσουμε οικογενειακά και ατομικά δράματα και εξευτελισμούς. Να συνεισφέρουμε και στον κρατικό κουρμπανά τους φόρους που μας αναλογούν, χρήματα που τώρα πηγαίνουν σε τσέπες άλλων και ο νοών νοείτο. Βέβαια μετά τη διαβούλευση και με την επισημοποίηση ότι την τοποθέτηση του ειδικού γραμματέα την είχε γράψει όπως έγραψαν όλες οι εφημερίδες ένας υπάλληλος του ΟΠΑΠ, κανείς δεν πιστεύει στη αντικειμενικότητα του νέου νομοσχεδίου. Όλοι οι οικονομικοί αναλυτές που ήταν στη διαβούλευση είχαν σαν ερώτηση εάν θα παρακαμφθεί ο ΟΠΑΠ με αποτέλεσμα να πέσει η μετοχή του. Μα τέλος πάντων ποιοι είναι οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ; Μήπως είναι αυτοί που θέλουν να πάρουν τις άδειες και να κάνουν ένα νέο μονοπώλιο με τις ευλογίες του κράτους; Μήπως είναι κράτος εν κράτει;

Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010



Ιστορικό Πλαίσιο
 
του ΚΩΣΤΑ ΤΣΑΡΟΥΧΑ
 
* Δημοσιογράφος


Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η αντίληψη «νυν υπέρ πάντων ο τζόγος» είναι κοινωνικά καταστρεπτική, οικονομικά ανεδαφική, ενώ ανοίγει την κερκόπορτα της διάβρωσης αξιών. Αντιλήψεων, επιλογών σ’ ένα μεγάλο –το πιο μεγάλο– τμήμα του συνόλου της κοινωνικής διαστρωμάτωσης.
Η νομιμοποίηση του βιντεολόττο (φρουτάκια) και του ιντερνετικού στοιχήματος, όπως γίνεται και με την επίκληση της δέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει και δεν θα αποκτήσει νομιμοποιητική βάση στην κοινωνία πολιτών. Ούτε η επίκληση μέλους της κυβέρνησης, ότι «γύρω από το στοίχημα έχουν αναπτυχθεί δημιουργικές δράσεις (!) που ποτέ δεν φανταστήκαμε» πείθει οποιονδήποτε καλοπροαίρετα σκεπτόμενο Έλληνα πολίτη.
Θα μπορούσα να πω –και θα πω– πολλά γύρω από τον καταστρεπτικό «ιστό της αράχνης» που υφαίνει στην κοινωνία η δημιουργία καζίνο. Πιστεύω ότι μια απλή ιστορική αναφορά εξηγεί πολλά και χαρακτηρίζει ενέργειες, σκέψεις και αποφάσεις.
Κατά την Μπελ Επόκ και την εποχή του μεσοπολέμου οι αυτοκτονίες στον κήπο του Καζίνο του Μόντε Κάρλο από τους κατεστραμμένους οικονομικά και πνιγμένους στα χρέη ήταν κάτι συνηθισμένο. Τότε κυκλοφόρησε και η φήμη για τους ειδικούς υπαλλήλους του Καζίνου που περιπολούσαν στον κήπο και έχωναν στις τσέπες εκείνων που αυτοκτονούσαν ένα αρκετά σεβαστό ποσόν. Το μέτρο αυτό είχε εφαρμοστεί από τα καζίνα του εξωτερικού ώστε να γραφεί στις εφημερίδες ότι αυτός που αυτοκτόνησε είχε χρήματα και έτσι οι αναγνώστες να συμπεράνουν ότι δεν αυτοκτόνησε από τη χασούρα, γιατί κανένας παίχτης δεν απελπίζεται εφόσον έχει χρήματα να συνεχίσει. Γνωρίζοντας μάλιστα το κόλπο, κάποιος σκηνοθέτησε την αυτοκτονία του πυροβολώντας στον αέρα και πέφτοντας δήθεν νεκρός σε μια ερημική γωνιά του κήπου. Εντεταλμένοι φρουροί της καλής φήμης του Καζίνου έτρεξαν και γέμισαν τις τσέπες του χρήματα και ύστερα πήγαν να καλέσουν την αστυνομία που έφτασε αμέσως, αλλά το… πτώμα είχε φύγει μαζί με τα λεφτά που είχαν βάλει στην τσέπη του!

Το πάθημα του Κάιζερ

Ο Γουλιέλμος Β΄ (1869–1941), ο περίφημος Κάιζερ της Γερμανίας, θέλησε κι αυτός μα προσθέσει την αυτοκρατορική του μεγαλειότητα στους θρύλους του Καζίνου. Το 1906 έφτασε με τη θαλαμηγό του ινκόγκνιτο στο Μονακό. Είχε βάλει πρόγραμμα να τινάξει το καζίνο στον αέρα και να περάσει στην ιστορία ως ο κατακτητής της ρουλέτας. Για καλό και για κακό όμως μπήκε κρυφά μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα και χωρίς να γίνει αντιληπτός πήρε θέση σε μια από τις ρουλέτες στο αστραφτερό «σαλόνι της Ευρώπης». Είναι μια αίθουσα που η οροφή της είναι δουλεμένη με ατόφιο χρυσάφι, οι πολυέλαιοι είναι από κρύσταλλα Μουράνο και μέσα σε χρυσές κορνίζες φιγουράρουν πίνακες των ζωγράφων Κλαιρέν, Λενεπβέ και Μπουλανζέ. Στην αίθουσα αυτή παίχθηκε η πρώτη μπίλια της ρουλέτας, ένα ανοιξιάτικο βράδυ του 1864 στο Μόντε Κάρλο. Το πολυτελέστατο αυτό από όλα τα άλλα σαλόνια του Μόντε Κάρλο, επιθυμούσε ο Κάιζερ να γίνει ο τόπος του θριάμβου του. Είχε όμως και άλλους λόγους να θέλει ένα μεγάλο άθλο στο Μόντε Κάρλο. Ήταν ερωτευμένος με την Μπελ Οτερό, που ήταν και αυτή φανατική παίκτρια του Καζίνου. Λίγο πριν έπαιζε μάλιστα στην ίδια αίθουσα. Ο Γερμανός αυτοκράτορας ποντάριζε σύμφωνα μ’ ένα σύστημα που είχε καταστρώσει σε συνεργασία με έναν καθηγητή των μαθηματικών. Αποτέλεσμα: Έχασε με συνοπτική διαδικασία 100.000 φράγκα, δηλαδή περί τις 4.000 χρυσές λίρες, και αγανακτισμένος έφυγε χωρίς να ξαναπαίξει. Εξακολούθησε όμως να ενισχύει και να συμβουλεύει ρουλετοπαικτικά την ωραία Οτερό η οποία ξεμπέρδεψε ύστερα από χρόνια, όταν μέσα σε μια νύχτα έχασε 700.000 φράγκα και κατάντησε πάμπτωχη. Κατά τα καθιερωμένα το Καζίνο της έστελνε κάθε μήνα ένα ποσό σπίτι της.
Το Καζίνο του Μόντε Κάρλο, προπολεμικά τουλάχιστον, είχε την καλή συνήθεια να κόβει μια μικρή σύνταξη στοιχειώδους διαβιώσεως στα μεγάλα θύματα του που έχασαν μέχρι τελευταίας δεκάρας την περιουσία τους.

Η διασημότερη συνταξιούχος

Η χορεύτρια Μπελ Οτερό, η πιο διάσημη από τα συνταξιοδοτούμενα ερείπια του καζίνου του Μόντε Κάρλο, υπήρξε το ίνδαλμα της Μπελ Επόκ. Πάθος της η ρουλέτα. Έπαιζε κι έχανε τεράστια ποσά στο Καζίνο του Μόντε Κάρλο. Της τα αναπλήρωναν όμως οι θαυμαστές της, όπως ο Κάιζερ, ο οποίος αφού πρώτα έγραψε για χάρη της μια παντομίμα, πήγε ειδικά στο Μόντε Κάρλο με τη φιλοδοξία να ξετινάξει τη ρουλέτα γιατί μόνο ένα τέτοιο κατόρθωμα θα μπορούσε να συγκινήσει την ωραία του. Η περίφημη Οτερό πέθανε το 1965 σε μεγάλη φτώχεια παρά τις προσπάθειες των δημοσιογράφων να προκαλέσουν το ενδιαφέρον και την αρωγή, έστω και των ευκατάστατων «φίλων της» που βρίσκονταν ακόμη στη ζωή.
Στις μέρες της δόξας της, από τις δέκα το βράδυ ως τις δύο το πρωί χόρευε και τραγουδούσε στα καλύτερα θέατρα και κέντρα του Παρισιού με μεγάλο κέφι. Προγευμάτιζε στο Αρμενονβίλ, έκανε περίπατο με το ανοιχτό αμάξι της στο Δάσος της Βουλώνης και δειπνούσε στο Μαξίμ.
Αποσύρθηκε το 1922 σε ηλικία 45 χρόνων, όσο κρατούσε ακόμη η ομορφιά της. Ταχύτατα όμως η περιουσία της, που την υπολόγιζαν σε 5 εκατομμύρια φράγκα, ξανεμίσθηκε στη ρουλέτα. Έτσι, από το μικρό ανάκτορο που θα κτίσει στη Νίκαια και το οποίο πούλησε, εγκαταστάθηκε σε δωμάτιο ξενοδοχείου πουλώντας συγχρόνως ό,τι είχε από τα λαμπρά της υπάρχοντα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα πέρασε σε ένα δωμάτιο με τη σύνταξη του καζίνου. Αλλά και στην ηλικία των εβδομήντα χρόνων (πέθανε 88 ετών τον Απρίλιο του 1965) είχε ακόμη θαυμαστές. Ήταν μερικοί μεγαλύτεροι στην ηλικία κύριοι, που πήγαιναν στο δωμάτιό της γιατί τους θύμιζε τη νεότητά τους. Έφερναν μαζί τους σαμπάνια και χαβιάρι και τα κουτσόπιναν με την αναπόληση της παλιάς δόξας στο Παρίσι και στο Μόντε Κάρλο, της Μπελ Επόκ όταν έπαιζε με τις χούφτες τα χρυσά εικοσόφραγκα ναπολεόνια στη ρουλέτα.
Ο πεισματάρης Σκωτσέζος

Ένας ακόμη πολύ γνωστός συνταξιούχος του Καζίνου ήταν ένας άλλοτε μεγαλοκτηματίας από τη Σκωτία. Έγραψε την ιστορία του στο Μόντε Κάρλο περί το 1910. Εμφανίστηκε τότε με ένα σύστημα που λόγω του πλήθους των συνδυασμών (μαύρο – κόκκινο, μονά – ζυγά, μικρά – μεγάλα, σέκο, ο σεβάλ, τραβέρσα, εξάδα, δωδεκάδα κ.α.) δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί το όριο του πονταρίσματος. Το συνηθισμένο δηλαδή βιολί των μεγάλων θυμάτων της ρουλέτας κατά τη θεωρία των οποίων, εφόσον υπάρχουν πολλά λεφτά για παίξιμο, το κέρδος είναι σίγουρο. Έτσι και ο Σκωτσέζος πίστεψε ότι με το πλήθος των συνδυασμών θα μπορούσε να διπλασιάσει τη μίζα. Όπως ήταν πεισματάρης, συνέχισε το παιχνίδι του.
Πάμπτωχος πλέον και συνταξιούχος του Καζίνου πούλησε το περίφημο σύστημα του αντί 50 φράγκων σε μια βιεννέζα αριστοκράτισσα για να γίνει με τη σειρά της κι αυτή συνταξιούχος στο Μόντε Κάρλο, αφού έχασε όλη της την περιουσία, τρία εκατομμύρια κορώνες περίπου.

Το Νομπέλ της μπίλιας

Λίγο καιρό μετά την καθιέρωση της ρουλέτας (που η σημερινή της μορφή οφείλεται στο διάσημο μαθηματικό Πασκάλ, ο οποίος μελέτησε τους νόμους των πιθανοτήτων) προκηρύχθηκε και το βραβείο «Λευκή Καμέλια». Ένα βραβείο – το Νόμπελ, ας πούμε, της χαρτοπαιξίας– που συνοδευόταν από 2 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα της εποχής εκείνης, δηλαδή περί τις 80.000 χρυσές λίρες. Το βραβείο αυτό είχε προκηρυχθεί για την επινόηση του συστήματος με το οποίο θα μπορούσε να κερδίζει ένας παίκτης στη ρουλέτα εκ του ασφαλούς. Έκτοτε έχουν κυκλοφορήσει σε βιβλία διάφορα «σίγουρα συστήματα» που οι επινοητές τους επιμένουν ότι με ελάχιστη τύχη θα τινάξουν στον αέρα τη ρουλέτα, η ιστορία της οποίας απαριθμεί πλήθος από περιπτώσεις ανθρώπων που καταστράφηκαν και ελάχιστες άλλων που κέρδισαν και σταμάτησαν. Το μεγάλο μυστικό της ρουλέτας είναι η διάρκεια: αν ο παίκτης συνεχίζει να παίζει, είναι χαμένος.
Ανάμεσα στα πολλά συστήματα το πιο καθιερωμένο είναι του διπλασιασμού της μίζας στις διπλές τύχες, που σκοντάφτει στο ανώτατο όριο, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται ποντάρισμα. Ένας από τους Κροίσους της Αμερικής, ο τραπεζίτης Πήρμοντ Μόργκαν, δήλωσε πως θα έπαιζε στο καζίνο εφόσον καταργούσαν αυτό το ανώτατο όριο. Κανένα όμως καζίνο δεν του έκανε αυτή τη χάρη.

Ο σταθερός νικητής

Το παρακράτημα, δηλαδή το βιδάνιο της ρουλέτας σε κάθε κέρδος είναι 2,7% για τους συνδυασμούς πέρα από τις διπλές τύχες. Στις απλές τύχες διπλασιασμού της μίζας, δηλαδή στο μαύρο – κόκκινο, στα μονά – ζυγά και στα μικρά – μεγάλα, το παρακράτημα της ρουλέτας είναι 1,35%. Αυτή η μεθοδική αφαίμαξη, μαζί με τα πουρμπουάρ κάνουν τους παίκτες να χάνουν σε μαθηματική ακρίβεια. Ελάχιστοι γλιτώνουν.
Σε έναν απολογισμό του καζίνου του Μόντε Κάρλο αποκαλύφτηκε ότι τις χρονιές που επαίζοντο κατά μέσον όρο 140 εκατομμύρια φράγκα, τα κέρδη του καζίνου ήσαν 125 εκατομμύρια, δηλαδή το καζίνο εισέπραττε το 89% των χρημάτων ου είχαν παιχτεί. Ο αρχιλογιστής ενός υπερωκεάνιου που έκανε κρουαζιέρες στην Καραϊβική έλεγε ότι από τα χρήματα που αγοράζονταν μάρκες για να παιχθούν στις ρουλέτες του πλωτού αυτού καζίνου το 20-22% παρέμενε στο ταμείο ως καθαρό κέρδος αφαιρούμενης της μισθοδοσίας και των αμοιβών των κρουπιέρηδων, ελεγκτών και λοιπού προσωπικού του καζίνου.
Όλοι οι ειδικοί της ρουλέτας συμβουλεύουν ο παίκτης να παίζει όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο. Αν κάποια στιγμή βρεθεί με κέρδος, γιατί η καμπύλη του συν και του πλην ανεβοκατεβαίνει συνήθως, πρέπει να σταματήσει αμέσως και να εξαργυρώσει τα κέρδη. Εκτός από τα ποσοστά 1,35% και 2,70% που παρακρατεί, το καζίνο έχει απεριόριστη αντοχή, ενώ του παίχτη φτάνει μέχρι ένα σημείο.

Το πάθημα του Κλωνή

Ανάμεσα στο πλήθος των συστημάτων που κουφιοκεφαλάκηδες καταρτίζουν με την πεποίθηση ότι ανακάλυψαν το σύστημα που θα τίναζαν το μπάγκο της ρουλέτας, του μπλακ τζακ και άλλων τυχερών παιχνιδιών στον αέρα, συγκαταλέγεται και το σύστημα κάποιου Αθηναίου γιατρού που λεγόταν Κλωνής. Μια παρέα από τζογαδόρους συγκέντρωσε χρήματα και ένα μέλος της στάλθηκε με τα κεφάλαια της μετοχικής εταιρίας στο καζίνο του Μόντε Κάρλο. Το πρώτο εικοσιτετράωρο μετά την άφιξη του στο Μονακό έστειλε τηλεγράφημα, κατά τα συμφωνημένα, για το αποτέλεσμα του συστήματος που ήταν, όμως, καταστροφή. Τηλεγράφησε, λοιπόν κατά την αθηναϊκή χαρτοπαικτική ανεκδοτολογία:

Αρζάν σε φινί

Βράσε σύστημ Κλωνή!

Κάποιοι «κύριοι» εγκαταλείποντας στις δύο το πρωί τον «Θανάση» και τη λέσχη σπεύσουν σε νοικιασμένα διαμερίσματα – μπαρμπουτιέρες, όπου γίνεται μόνο «χοντρό» παιχνίδι. Εκεί ο επιστήμονας συμφύρεται με το διαρρήκτη, ο γιατρός στέκεται δίπλα στον οπωροπώλη, ο δημόσιος υπάλληλος έχει πλάι του το νεκροθάφτη – γνωστός σε όλους και «περίφημος» ένας από τους τελευταίους– κι όλοι μπροστά στα ζάρια και στην τσόχα. Οι γυναίκες ξεχνούν οικογένειες και παιδιά, ρουφάνε το ένα τσιγάρο μετά το άλλο, βρίζουν σαν τον τελευταίο αλήτη και καταριούνται τα πάντα έτσι και δεν πάει καλά το κόλπο.
Ο διάσημος εγκληματολόγος Λαμπρόζο, στο βιβλίο του Εγκληματίας, σημειώνει ότι και το πάθος των τυχερών παιχνιδιών είναι εγκληματική πράξη. Όσοι από τους παίκτες έχουν έντονες εγκληματικές τάσεις έχουν ισχυρή θέληση, στερούνται όμως κάθε ηθικού ερείσματος. Συμπεριφέρονται ψυχρά, αδίστακτα και βάναυσα. Να για ποιο λόγο επιμένω ότι δεν φτάνει ο διαχωρισμός των παιχνιδιών σε τυχερά ή όχι: Σημασία μεγάλη, πρώτιστη για την αντιμετώπιση της μάστιγας έχει ο ανθρώπινος παράγοντας.
Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010


  Παιχνίδια διαπλοκής και τζόγου

του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΗ

* Ο Νίκος Φίλης είναι δημοσιογράφος και διευθυντής της εφημερίδας Η Αυγή.
Η παγκόσμια βιομηχανία του τζόγου, όπως και η βιομηχανία των όπλων, αποτελούν «δυναμικούς και αναπτυσσόμενους» τομείς, ακόμη και σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης, όπου τα κέρδη τους εξακοντίζονται. Πιο πολύ μάλιστα η μπίζνα του τζόγου, καθώς λανσάρεται εντέχνως ως μοχλός εξισορρόπησης των κοινωνικών αδικιών! Ανέκαθεν το εμπόριο του ονείρου ήταν αποδοτικό, όχι βεβαίως γι' αυτόν που ονειρεύεται.
Και οι δύο χρυσοφόροι τομείς –όπλα και τζόγος– επενδύουν στον ελλειμματικό χώρο των ΜΜΕ. Είναι, άραγε, τυχαίο ότι οι βασικοί διεκδικητές των νέων παιχνιδιών στη χώρα μας είναι βαρόνοι των media; Είναι προφανής η επιδίωξη: δραστηριότητες που ενοχοποιούνται ως παράγοντες της κοινωνικής - ηθικής κρίσης να αποκτήσουν κοινωνική νομιμοποίηση μέσω της διαφήμισης του ονείρου και της παραπλάνησης. Επιχειρείται η δημιουργία συνθηκών κοινωνικής συνενοχής. Τα «φρουτάκια» π.χ. είναι κλασικό παράδειγμα... κοινωνικοποίησης του τζόγου, με στόχο ακόμη και παιδιά. Το ιντερνετικό «Στοίχημα» στην ουσία είναι καζίνο στο σπίτι.
Όπλα και τζόγος αποτελούν πυλώνες του παγκοσμιοποιημένου καζινοκαπιταλισμού. Οι εταιρείες συμμετέχουν στη χρηματιστηριακή φούσκα. Δεν προσφέρουν δυναμικές θέσεις απασχόλησης, ούτε συμβάλλουν στην καινοτομία. Είναι η τυπική περίπτωση αεριτζήδικων δραστηριοτήτων. Συντελούν στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αν το εμπόριο με τα κερδισμένα δελτία του ΟΠΑΠ συντελούσε στη «νομιμοποίηση» μαύρων εισοδημάτων, τότε μπορεί να φανταστεί κανείς σε τι πλυντήριο θα εξελιχθεί ο ιδιωτικός τομέας του τζόγου.
Οι περιβόητες «επενδύσεις» στον τζόγο προβλέπονται και πριμοδοτούνται από το Μνημόνιο, στο οποίο έχουν εγγραφεί έσοδα 2 δισ. ευρώ μέχρι το 2013 από την ιδιωτικοποίηση και επέκταση του τζόγου. Χαρακτηριστική είναι η συμφωνία με το Κατάρ για καζίνο στο Ελληνικό, που προορίζεται να γίνει κάτι σαν Λας Βέγκας. Ίσως αυτό να εννοούσε ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος όταν, πριν από λίγες μέρες, διαφήμιζε τα νέα προϊόντα τζόγου, λέγοντας ότι «δημιουργούν δημιουργικές δράσεις, τις οποίες ποτέ δεν φανταστήκαμε». Κι ακόμη: «Την τελευταία δεκαετία το gambling έγινε gaming. Και μάλιστα responsible gaming, ή αλλιώς υπεύθυνο παιχνίδι. Το στοίχημα έγινε διασκέδαση, έγινε ψυχαγωγία και έγινε αναψυχή».
Από τζογάρισμα, επωφελές παίγνιο, λοιπόν, η νέα ιδρυτική συνθήκη του πιο ξέφρενου, παγκοσμιοποιημένου και «βρόμικου» τζόγου από 7-77 ετών. Και μην ακούτε τους «κολλημένους»: «Σήμερα το Λας Βέγκας δεν είναι αυτό που ήταν», μας καθησυχάζει ο κ. Γερουλάνος.
Fast truck με αυταπάτες ή μήπως και ψέματα; Το ερώτημα παραμένει, ωστόσο, σε ποια έκταση το νέο ευαγγέλιο του παγκοσμιοποιημένου τζόγου βρίσκει πρόθυμους πιστούς στην κοινωνία.
Διημερίδα Αντιδιαβούλευσης για την «καζινοποίηση» της Ελλάδας», ξενοδοχείο Τιτάνια, Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

ΘΕΣΕΙΣ ΟΜΙΛΗΤΩΝ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ 11.10.2010

Η Κίνηση Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών και η ΜΚΟ Μέριμνα Ζωής διοργάνωσαν τη Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010 στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά ανοικτό διάλογο με θέμα: «Νέα ρύθμιση της αγοράς παιγνίων στην Ελλάδα».

Οι συμμετέχοντες, στις εισηγήσεις τους, μεταξύ άλλων τόνισαν:

Γεώργιος Κασσιμάτης (πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά)

Η ελληνική οικονομική κρίση ωθεί σε στροφή στον εύκολο πλουτισμό. Ο τζόγος είναι η κυρίαρχη μορφή του εύκολου πλουτισμού. Καθήκον της κυβέρνησης είναι να ακούσει τις φωνές της κοινωνίας που αντιτίθενται στην επέκταση του τζόγου. Η οικονομική αφαίμαξη από την κρίση και η επέκταση του τζόγου θα προκαλέσουν μη ανατάξιμη βλάβη στον κοινωνικό ιστό. Η κυβέρνηση οφείλει να ενισχύσει τον έλεγχο, να μην υπάρχει ασυδοσία και να δοθούν άδειες με φειδώ. Ειδάλλως η νέα γενιά θα οδηγηθεί σε άλλες ατραπούς.

Βαρβάρα Ανεμοδούρα (πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά)

Η εξάρτηση από τον τζόγο θα αυξήσει τα προβλήματα ασθενείας των εξαρτημένων, των οικογενειών τους καθώς και τις δυσλειτουργίες στους εργασιακούς χώρους. Ήδη η διαφήμιση του τζόγου αυξάνει τα παθολογικά περιστατικά. Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζονται δυο μορφές εξάρτησης με διαφορετικά κριτήρια; Το κάπνισμα με απαγόρευση και ο τζόγος με επέκταση στην κοινωνία; Οι φορείς θα πρέπει να πείσουν την πολιτεία να σταματήσει τη δημιουργία νέων θυμάτων, ενώ σε ένα ευνομούμενο κράτος θα έπρεπε να ισχύει το αντίθετο.

Βασίλης Κορκίδης (πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου)

Οι πραγματικές επιπτώσεις από την επέκταση του τζόγου, που αποτελεί μορφή ασθένειας, θα πρέπει να αναλυθούν σε συνάρτηση με την οικονομική πραγματικότητα. Τα έσοδα από τον τζόγο που προβλέπει το μνημόνιο θα είναι το 0,2% του ΑΕΠ από αδειοδότηση και 0,1% του ΑΕΠ από τα δικαιώματα –σύνολο 1 δις, το οποίο θα αφαιρεθεί από τη κατανάλωση των νοικοκυριών. Την ίδια στιγμή το 19%των νοικοκυριών βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, με το συνολικό χρέος των νοικοκυριών να φθάνει τα 119 δις, εκ των οποίων 21 δις είναι «στο κόκκινο». Με το 48% των νοικοκυριών να έχει υπολογιστή και το 97% κινητό τηλέφωνο ανοίγουν νέες πύλες τζόγου. Δεν αξίζει τον κόπο για να βρει το κράτος το 1 δις να διευρύνει τον τζόγο. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές πηγές εσόδων.

Άρης Κωνσταντάκης (δικηγόρος, εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών)

Τα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική προώθηση του κρατικού τζόγου. Ο υπάρχων νόμος για τον τζόγο (3037/2002) κρίθηκε αντισυνταγματικός, ενώ παράλληλα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Ο νόμος αδρανοποιήθηκε ενώ ο νόμος που συζητά η κυβέρνηση είναι μια αποσπασματική ρύθμιση. Η κυβέρνηση δεν καταργεί το νόμο 3037/2002 και θα επιτρέψει τη λειτουργία ενός συγκεκριμένου αριθμού παιχνιδιών με αυθαίρετα κριτήρια καθώς σέρνεται πίσω από τις επιταγές του Μνημονίου. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν το κράτος έχει το δικαίωμα να είναι ανήθικο.

Χριστίνα Νικηταρά (εκπαιδευτικός και πρώην διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής και Δυτικής Αττικής)

Το πώς περνάει το θέμα του τζόγου μέσα από το σχολείο γίνεται σαφές από το βιβλίο του οργανισμού για τη Β΄ Τάξη του Γυμνασίου που περιλαμβάνει κείμενο στο οποίο πραγματοποιείται μια γοητευτική παρουσίαση του τζόγου, την οποία συνοδεύουν σαφώς αντιπαιδαγωγικές ερωτήσεις. Είναι επιτακτική η ανάγκη ελέγχου στα βιβλία όλων των τάξεων για τυχόν ύπαρξη παρόμοιων περιπτώσεων. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στην εισβολή του τζόγου στη ζωή των εφήβων μέσα από το διαδίκτυο. Χρειάζονται ιδιαίτερης αυστηρότητας πολιτικές και παιδαγωγικές παρεμβάσεις για να προστατευθούν οι νέοι.

Κωνσταντίνος Μπουρλετίδης (πρόεδρος Συνδέσμου Αποφοίτων της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά)

Το πλαίσιο της διαβούλευσης από την κυβέρνηση έχει δομηθεί με συνειδητή ασάφεια, ο νόμος είναι ασαφής. Το νομοσχέδιο προσπαθεί να νομιμοποιήσει τα πάντα: θα είναι ένα είδος περαίωσης των τυχερών παιχνιδιών. Έτσι θα περάσουμε από τα ταχυφαγεία στα «ταχυπαιγνία». Από το άρθρο 4 του Ν/Σ δεν υπάρχει διασφάλιση ότι οι έφηβοι δεν θα χάσουν πολλά χρήματα. Πως θα υλοποιηθεί το άρθρο 7 του Ν/Σ; Πως θα γίνει το συμμάζεμα του διαδικτυακού τζόγου με βάση τα το άρθρο 11 του Ν/Σ. Αρκεί το «.gr» στο domain name; Δεν υπάρχει καμία διασφάλιση στο ίντερνετ. Η κυβέρνηση να ρίξει το βάρος στην πραγματική οικονομία και όχι στον παρασιτισμό.

Εμμανουήλ Κουκίδης (κοινωνιολόγος και συνεργάτης της ΜΚΟ «Μέριμνα Ζωής»)

Δεν υπάρχει κυβερνητική διαβούλευση. Πρέπει να ακουστεί η φωνή της κοινωνίας. Με το Ν/Σ θα αυξηθούν οι παίκτες, η εξοικείωση των παιδιών με τα τυχερά παιχνίδια και θα αναπτυχθεί η κουλτούρα του τζόγου. Η κυβερνητική διαχείριση των εξαρτήσεων κινείται σε 2 άξονες: (α) Περιστολή κρατικών δαπανών και (β) Λογική συντήρησης των εξαρτήσεων δια της συντήρησης των προβλημάτων. Η κρατική διαχείριση του τζόγου, δια του ΟΠΑΠ και άλλων μηχανισμών, δεν εγγυάται περιορισμό του φαινομένου. Η νομιμοποίηση του τζόγου δεν θα εξαφανίσει τον παράνομο τζόγο και τις συνέπειες στην κοινωνία. Ιδιαίτερα για τον Πειραιά η ανεργία και η ποιότητα ζωής δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο διεύρυνσης του τζόγου, αν προχωρήσουν οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί.