Προς τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς της κυβερνήσεως

Αθήνα, 9 Μαρτίου 2011

Προς τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς της κυβερνήσεως

Αξιότιμοι,

Η κυβέρνηση προτίθεται να εγκαταστήσει τουλάχιστον 30.000 τυχερά παιγνιομηχανήματα σε διάφορα σημεία της χώρας επεκτείνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο το τζόγο στις γειτονιές.

Η Κίνηση Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιγνίων είναι αντίθετη επί της ουσίας στην πρόθεση της κυβέρνησης να νομιμοποιήσει το συνοικιακό τζόγο και θεωρεί ότι οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί θα φέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που διακηρύσσει το νομοσχέδιο. Τα ίδια τα επιχειρήματα που καθιστούν την απελευθέρωση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών ως «αναγκαία» δεν ισχύουν.

Η διεύρυνση του τζόγου είναι απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης και όχι της Ε.Ε.

Η χώρα μας καταδικάστηκε λόγω της προχειρότητας με την οποία η ελληνική κυβέρνηση χειρίστηκε το θέμα των «κουλοχέρηδων» διά της καθολικής απαγόρευσης των παιγνιομηχανημάτων το 2002 και οδήγησε στον παρένθετο αφανισμό των αμιγώς τεχνικών ψυχαγωγικών μη τυχερών παιγνίων που δεν αποδίδουν οικονομικό όφελος στον παίκτη. Συγκεκριμένα, το 2002 απαγορεύτηκαν όλες οι μορφές παιγνίων –τυχερών και ψυχαγωγικών– συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τύπου pac-man, tetris κ.α.

Το πρόστιμο αφορά την απαγόρευση των αμιγώς ψυχαγωγικών και όχι των τυχερών που η ρύθμιση τους εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια της ελληνικής κυβέρνησης. Η μόνη προσαρμογή των εθνικών διατάξεων που χρειάζεται αφορά τα αμιγώς τεχνικά ψυχαγωγικά παίγνια μη απόδοσης οικονομικού οφέλους στον παίκτη. Ο συσχετισμός δύο διαφορετικών θεμάτων είναι νομικά αβάσιμος και αποτελεί την πρόφαση για τη νομιμοποίηση του παράνομου τζόγου.


Η αγορά των τυχερών παιγνίων είναι ήδη ρυθμισμένη

Η αγορά των τυχερών παιγνίων είναι πλήρως ρυθμισμένη –και ίσως μεγαλύτερη από όσο πληθυσμιακά μας αναλογεί– και δίνει σε όλο τον ελληνικό πληθυσμό αυξημένη προσβασιμότητα σε διάφορες μορφές τυχερών παιγνίων. Υπάρχουν 9 καζίνο που διαθέτουν χιλιάδες VLT και άλλα τυχερά παίγνια, πάνω από 5.000 πρακτορεία ΟΠΑΠ που έχουν καλλιεργήσει μια κουλτούρα «συνοικιακού τζόγου», πλήθος λαχείων που είναι πλέον μέρος των ελληνικών εθιμοτυπιών και φυσικά ιπποδρομίες.

Οποιαδήποτε άλλη στοιχηματική δραστηριότητα (λέσχες, παράνομα φρουτάκια, διαδικτυακός τζόγος κ.α.) είναι απλά παράνομη και απαγορεύεται από τους σχετικούς νόμους.

Το σχέδιο ρύθμισης της αγοράς δεν θα καταπολεμήσει τον παράνομο τζόγο

Δεν υπάρχει καμιά εμπεριστατωμένη μελέτη για το μέγεθος και το εύρος του παράνομου τζόγου στη χώρα μας. Τα νούμερα που αναφέρονται είναι εκτιμήσεις αμφίβολης εγκυρότητας με μοναδικό σκοπό να ενισχύσουν την εντύπωση του «κατεπείγοντος». Αυτό που είναι σίγουρο –όποιο και να είναι το μέγεθος και το εύρος του παράνομου τζόγου– είναι ότι το ελληνικό κράτος δεν είχε και προφανώς δεν έχει τη βούληση να πατάξει τον παράνομο τζόγο, ο οποίος συνεπάγεται διακίνηση και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Μεγάλο ερώτημα παραμένει αν ο υπό καθιέρωση νόμιμος τζόγος μπορεί να προσελκύσει παίκτες από τον παράνομο τζόγο.

Είναι γνωστό ότι ο παράνομος τζόγος υφίσταται ακόμη και σε χώρες όπου η αγορά τυχερών παιχνιδιών είναι πλήρως απελευθερωμένη. Ο λόγος είναι το υψηλότερο ποσοστό κέρδους που υπόσχονται στον παίκτη τα παράνομα αφορολόγητα σημεία τζόγου. Άποψή μας είναι ότι τα 25.000 νόμιμα «φρουτάκια» θα προστεθούν στα πολλά παράνομα και ότι τα νόμιμα «φρουτάκια» θα αποτελέσουν προθάλαμο για διεύρυνση της πελατείας των παράνομων παιγνίων. Η μετατόπιση των παικτών των παράνομων παιγνίων στα νόμιμα είναι παραδοχή που ο νομοθέτης δέχεται χωρίς καμία ουσιαστική διερεύνηση. Θεωρούμε ότι τα χαρακτηριστικά των νόμιμων παιχνιδομηχανών θα προσελκύσουν κατά κύριο λόγο τους σημερινούς παίκτες των παιχνιδιών του κρατικού μονοπωλίου χωρίς να μειώσουν τον παράνομο τζόγο.

Το κράτος θα έχει μόνο βραχυπρόθεσμα έσοδα ενώ μεσοπρόθεσμα πιθανότατα να καταγραφούν ζημιές

Τα πρόσκαιρα έσοδα από άδειες και δικαιώματα τυχερών παιγνίων δεν θα δημιουργηθούν από κάποια αναπτυξιακή οικονομική δραστηριότητα που να μπορεί να προσφέρει στην ελληνική οικονομία σε βάθος χρόνου. Ουσιαστικά αποτελούν περαιτέρω αφαίμαξη των τοπικών οικονομιών και κυρίως της τσέπης του πολίτη. Η προσφορά νόμιμου, μαζικού τζόγου, απλά ανακατανέμει την «πίτα» της τοπικής, εθνικής και οικογενειακής οικονομίας προς λιγότερους. Η διεθνής εμπειρία έχει καταδείξει ότι τα «φρουτάκια» είναι το «φθηνό, εθιστικό ναρκωτικό του τζόγου» και ότι ο συνοικιακός τζόγος αποτελεί το πλαίσιο για την έμμεση φορολόγηση των απελπισμένων.

Το πιθανότερο είναι ότι το καθαρό οικονομικό όφελος για τη χώρα στην επόμενη πενταετία από τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης θα είναι ζημία, καθώς τα έσοδα που επικαλείται η κυβέρνηση από τις νέες δραστηριότητες μειώνουν άλλα υπάρχοντα έσοδα του ελληνικού Δημοσίου όπως αυτών που προέρχονται από τον ΟΠΑΠ, τα καζίνο και άλλες οικονομικές δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται με το διαθέσιμο εισόδημα του Έλληνα.

Είναι αδύνατον να προστατευτεί το κοινωνικό σύνολο εάν μαζικοποιηθεί ο συνοικιακός τζόγος

Δεν υπάρχουν –παγκοσμίως– ενδεδειγμένοι εποπτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί που θα περιορίσουν τη διείσδυση των τυχερών παιγνίων στον πληθυσμό μιας χώρας, εφόσον παράλληλα διευρύνεται η αγορά και τα σημεία διεξαγωγής τζόγου και κατά συνέπια το νομοσχέδιο απλά ανοίγει την προσβασιμότητα όλων των Ελλήνων πολιτών στο τζόγο. Η διεύρυνση του τζόγου οδηγεί στον εθισμό από τα τυχερά παιχνίδια, κάτι που το νομοσχέδιο υποτίθεται ότι θέλει να αποτρέψει.

Οι νέοι θα λαμβάνουν «κάρτα παίκτη» για τα αμιγώς ψυχαγωγικά και όταν θα ενηλικιώνονται, έχοντας πλέον εξοικειωθεί, θα «αποφοιτούν με κάρτα τζογαδόρου». Είναι τουλάχιστον αφελές να εικάζεται ότι οι νέοι θα προστατεύονται σε πάνω από 10.000 σημεία διεξαγωγής τζόγου στα οποία θα συνυπάρχουν pac-man και κουλοχέρηδες, δεκάδες διαδικτυακές πλατφόρμες στοιχηματισμού καθώς και σε ραδιοτηλεοπτικά μέσα και στα κινητά τηλέφωνα, δηλαδή σε μια πλήρη «καζινοποίηση της Ελλάδας και της καθημερινότητας των Ελλήνων εντός και έκτος σπιτιού».

Η προχειρότητα με την οποία έχει συνταχτεί το νομοσχέδιο είναι ιδιαίτερα εμφανής στην πρόταση ορίου συμμετοχής έως 2 ευρώ. Με βάση τη διεθνή εμπειρία στα μηχανήματα με το μικρότερο επιτρεπόμενο ποσό στοιχηματισμού (0,10), ο παίκτης χάνει κατά μέσο όρο 36 ευρώ ανά μισή ώρα παιχνιδιού. Στα 2 ευρώ στοιχηματισμού χάνει έως 720 ευρώ ανά μισή ώρα. Το πάτημα του κουμπιού, το ποντάρισμα και το γύρισμα διαρκούν από 1–3 δευτερόλεπτα. Τα όρια που προτείνονται δε διαφέρουν σε τίποτα από το τζόγο που διεξάγεται στα καζίνο.

Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί, η Κίνηση Πολιτών αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης νηφάλια, με σοβαρότητα και με διάθεση για διάλογο.

Έχουμε παρουσιάσει τα επιχειρήματά μας από τον Αύγουστο 2010 που αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση η πρόταση ρύθμισης της αγοράς τυχερών παιγνίων, αλλά ουδείς απάντησε στις θέσεις μας. Μαζί μας συντάχτηκαν χιλιάδες πολίτες οι οποίοι εξέφρασαν την αντίθεσή τους με σχόλια επί των άρθρων της πρότασης. Επίσης, σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής, της οικονομίας και της τέχνης έχουν καταθέσει τις απόψεις τους σε μια προσπάθεια να μην καζινοποιηθεί η χώρα μας, όμως για ορισμένα στελέχη της κυβέρνησης αυτές οι φωνές είναι σαν να μην υπάρχουν.

Δίνεται η αίσθηση ότι η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών προσπαθεί να επισπεύσει τις διαδικασίες ψήφισης του νομοσχεδίου ώστε να αποφύγει περαιτέρω αντιδράσεις. Όμως για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπ’ όψιν όλες οι απόψεις και να έχουν ελεγχθεί όλες οι πιθανές συνέπειες.

Είναι απογοητευτικό να γράφεται στη σελίδα της κυβέρνησης ότι οργανώθηκε ημερίδα στις 26 Σεπτεμβρίου 2010 στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς όταν δεν κλήθηκε ούτε το Υπουργείο Υγείας, αρμόδιο για τα θέματα εθισμού από το τζόγο, ούτε το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιο για τους κινδύνους νέας εγκληματικότητας που δημιουργεί η εκτεταμένη επέκταση του τζόγου στη χώρα, όπως επίσης δεν κλήθηκε κανένας σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, καμία ΜΚΟ, κανένας εκπρόσωπος πολιτών και κανένας φορέας εκπροσώπησης κλάδων που επηρεάζονται από τις επιπτώσεις του νομοσχεδίου.

Ουσιαστικά δεν έχει γίνει καμία μελέτη που να προσδιορίζει τις συνέπειες τους συγκεκριμένου νομοσχέδιου τόσο για την κοινωνία όσο και για τις τοπικές οικονομίες και να αποδεικνύει κάποια ωφέλεια που να επιβάλει την εφαρμογή του.

Ζητούμε την προσωπική σας παρέμβαση για τη διεξαγωγή ολοκληρωμένης μελέτης σκοπιμότητας για τη λειτουργία μαζικού, νόμιμου τζόγου στην Ελλάδα από εγνωσμένου κύρους επιστημονικό φορέα.

Ζητούμε την προσωπική σας παρέμβαση για το άμεσο πάγωμα του νομοσχεδίου «Ρύθμισης της Αγοράς Παιγνίων» μέχρι να πραγματοποιηθεί η εν λόγω μελέτη και να δημοσιευτούν τα αποτελέσματα της.

Ελπίζουμε να μην επιτρέψετε να προχωρήσει περαιτέρω μια διαδικασία που βραχυπρόθεσμα ίσως φέρει περιορισμένα έσοδα στα δημόσια ταμεία, αλλά θα δράσει ως ανασταλτικός παράγοντας ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, ακόμα και αν δεν συνυπολογίσουμε το υψηλότατο κοινωνικό κόστος.

Σας καλούμε να επισκεφτείτε το ιστολόγιο της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιγνίων όπου έχουν αναρτηθεί οι απόψεις μας και τα επιχειρήματα μας.

Με εκτίμηση,
Βασίλης Θεοδώρου
Εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιγνίων